Toerisme
Samenvatting
Het toerisme in Utrecht herstelt zich na twee coronajaren. Er zijn zelfs meer hotelgasten (+30%) en overnachtingen (+26%) dan in 2019. Ook de bezettingsgraad van hotelkamers is weer een stuk hoger. De overnachtingen in Airbnb’s zijn (nog) niet op het niveau van voor de pandemie.
In het kort
- Herstel toerisme na coronajaren
- Hotelkamers vaker in de verhuur dan in 2020 en 2021
- Meer personen werken in toerisme en recreatie
- Buitenlandse en zakelijke bezoekers weer vaker te gast in hotels
- Overnachtingen in Airbnb’s niet op niveau voor uitbraak coronavirus
- Toeristische druk in 2021 vergelijkbaar met Rotterdam
2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |
---|---|---|---|---|
aantal hotelgasten (incl. zakelijke gasten)1 | 449.000 | 297.000 | 306.000 | 585.000 |
% hotelgasten uit Nederland | 47 | 72 | 79 | 65 |
% hotelgasten uit het buitenland | 53 | 28 | 20 | 35 |
aantal hotelovernachtingen (incl. zakelijke gasten) | 752.000 | 461.000 | 492.000 | 948.000 |
% hotelovernachtingen uit Nederland | 44 | 67 | 75 | 57 |
% hotelovernachtingen uit buitenland | 56 | 33 | 25 | 43 |
% zakelijke overnachtingen | 57 | 35 | 28 | 40 |
aantal werkzame personen in toeristisch-recreatieve branches | 22.635 | 22.678 | 21.574 | 23.342 |
aantal gereserveerde nachten in Airbnb2,3 | 169.000 | 81.000 | 55.000 | 61.500 |
aantal toeristische overnachtingen in Airbnb (schatting)2,4 | 290.000-320.000 | 140.000-160.000 | 90.000-100.000 | 100.000-115.000 |
aantal Nederlandse toeristische bezoekers5 | 2.957.000 | 2.101.000 | 1.853.000 | 2.672.000 |
% inwoners dat last heeft (soms of vaak) van tijdelijke verhuur van woningen aan toeristen in de eigen buurt | 12 | - | 11 | - |
Herstel toerisme na coronajaren
Utrecht verwelkomt in 2022 91% meer hotelgasten dan in 2021. In 2022 kwamen 585.000 gasten naar de Domstad (2021: 306.000 gasten). De uitbraak van het coronavirus raakte het toerisme hard. In 2020 en 2021 verbleven ruim 30% minder toeristen in Utrecht dan in 2018 en 2019. Verblijfstoeristen zijn mensen die overnachten in een hotel.
Ook het aantal overnachtingen in hotels is fors hoger dan de afgelopen twee jaar: 948.000 overnachtingen in 2022. Dat is 93% hoger dan in 2021 (492.000 overnachtingen). Als we de jaarcijfers van 2022 vergelijken met 2019 (voor de uitbraak van het coronavirus) zien we dat er meer hotelgasten (+30%) en overnachtingen (+26%) in Utrecht zijn. In 2022 kwamen bijna 2,7 miljoen toeristische dagbezoekers naar Utrecht. Dat is een toename van 44% ten opzichte van 2021 (bijna 1,9 miljoen bezoekers).
Hotelkamers vaker in de verhuur dan in 2020 en 2021
Het aandeel verhuurde kamers (bezettingsgraad) is in 2022 hoger dan in voorgaande jaren, behalve de eerste maanden van het jaar. Dit komt door coronamaatregelen. Vanaf het tweede kwartaal van 2022 zijn de bezettingsgraden een stuk hoger dan in 2020 en 2021. Vanaf april tot en met november is de bezettingsgraad boven de 70%. In coronajaren zagen we al dat de bezetting in de zomer al wat hoger was. Vergeleken met 2019 is de bezettingsgraad in 2022 vergelijkbaar vanaf april. Begin 2022 lag dit aandeel een stuk lager dan drie jaar eerder.
Meer personen werken in toerisme en recreatie
Het gaat om een toename van ruim 1.700 werkzame personen in het afgelopen jaar. In 2021 zagen we juist een afname van ongeveer 1.100 personen. In 2022 werken ruim 23.300 personen in toerisme en recreatie. Het gaat bijvoorbeeld om banen in de horeca, bij overnachtingsplekken, detailhandel, sport en recreatie. Dit blijkt uit cijfers van het PAR (Provinciaal Arbeidsplaatsen Register).
Buitenlandse en zakelijke bezoekers weer vaker te gast in hotels
In 2022 komt 35% van de hotelgasten uit het buitenland. In 2021 was dit slechts 20%. Voor de uitbraak van het coronavirus kwam ruim de helft van de hotelgasten uit het buitenland. Dit aandeel is dus nog niet op het niveau van voor de pandemie. Aan het begin van 2022 golden beperkende maatregelen. Dit zien we terug in het aandeel buitenlandse gasten per kwartaal (Q1: 23%, Q2: 36%, Q3: 42% en Q4: 35%).
In 2020 en 2021 zagen we dat het aandeel zakelijke overnachtingen een stuk lager was dan het jaar daarvoor (57%). Dit kwam door reisbeperkingen en maatregelen tegen het coronavirus. Met 40% zakelijke overnachtingen in 2022 zien we dat dit aanmerkelijk lager is dan voor corona. Dit aandeel is ondertussen het hoogst sinds de uitbraak van het virus.
Overnachtingen in Airbnb’s niet op niveau voor uitbraak coronavirus
In 2022 is het aantal gereserveerde nachten in Utrecht 61.500. Dat zijn meer nachten dan in 2021 (55.000), maar een stuk minder nachten dan voor de pandemie (2019: 169.000). Ook kunnen we kijken naar het aantal overnachtingen in Airbnb’s. In 2022 gaat het om 100.000 tot 115.000 overnachtingen. Dit aantal is wat hoger dan in 2021. Vergeleken met 2019 (290.000-320.000) zijn het een stuk minder overnachtingen. Vanaf 1 juli 2021 geldt registratieplicht voor toeristische verhuur en vanaf 1 juli 2022 meldplicht voor particuliere verhuur (in het kader van de Wet Toeristische Verhuur). Sinds de wet lijkt het aantal geregistreerde verhuurders ongeveer gehalveerd (van ongeveer 2.000 naar bijna 1.000 in maart 2023). Over het effect op Airbnb staat meer in de nieuwe monitor Airbnb.
Toeristische druk in 2021 vergelijkbaar met Rotterdam
In de vijf grote toeristensteden van Nederland is de toeristische druk nog een stuk lager dan eerdere jaren (aantal overnachtingen per km² en per 100 inwoners). We zien een vergelijkbaar beeld met 2020. Dit komt door de uitbraak van het coronavirus. De afname is verreweg het grootst in Amsterdam. Cijfers over 2022 zijn nog niet beschikbaar.
12% van de Utrechters heeft wel eens last van tijdelijke verhuur van woningen aan toeristen in de eigen buurt (in 2021). Dit aandeel is stabiel. Overlast kan ook door andere vormen van verhuur dan toeristische verhuur (waaronder Airbnb) ontstaan. Inwoners van de Binnenstad ervaren het vaakst overlast (27%). In Vleuten-De Meern, Zuid en Leidsche Rijn komt dit het minst voor. Meer dan 90% van de inwoners in deze wijken ervaart (bijna) nooit overlast. De meeste Airbnb’s zijn in en rondom de binnenstad gevestigd. Jaarlijks komen bij de gemeente Utrecht slechts enkele klachten binnen over toeristische verhuur van woonruimte.