Image
Festival Berlijnplein Raum

Cultuurdeelname

Samenvatting

Bezoekersaantallen stijgen fors in 2022, maar zijn over het algemeen nog niet op het niveau van voor de coronapandemie. Dit geldt voor de Utrechtse musea en instellingen als TivoliVredenburg, Stadsschouwburg, de Domtoren en Domkerk. Culturele Zondagen trekken gemiddeld minder bezoekers dan voor corona.

In het kort

Kerncijfers
  2019 2020 2021 2022
% cultuurdeelname Utrechtse bevolking* 89 - 74 -
aantal bezoekers musea** 1.469.000 571.000 492.000 1.216.000
aantal bezoekers Stadsschouwburg 217.000 68.000 49.000 148.000
aantal concertbezoekers TivoliVredenburg*** 977.000 241.000 168.000 747.000
gemiddeld aantal bezoekers Culturele Zondagen**** 20.000 1.300 250 4.700
Bezoekcijfers van instellingen gaan niet over unieke bezoekers. Mensen die meerdere keren per jaar naar een instelling zijn geweest, worden alle keren meegeteld in de bezoekcijfers.
* Cultuurdeelname: bezoek aan een of meer culturele activiteiten (bijvoorbeeld film, museum, festival, cultureel evenement) in de afgelopen 12 maanden. In 2020 en 2022 is geen gemeentelijke Inwonersenquête afgenomen. Deze enquête houden we elke twee jaar. In 2024 zijn nieuwe cijfers beschikbaar.
** Utrechtse musea aangesloten bij de Museumvereniging: Catharijneconvent, Centraal Museum (inclusief Nijntje Museum en Rietveld Schröderhuis), Museum Speelklok, Spoorwegmuseum, Universiteitsmuseum, Sonnenborgh, Nationaal Volksbuurtmuseum en Kasteel de Haar (inclusief parkbezoek). Het Universiteitsmuseum was vanaf maart 2020 tot september 2023 dicht vanwege een verbouwing. Cijfers zijn afgerond op duizendtallen. Het gaat alleen om fysieke bezoeken aan een museum. Bezoekersaantallen voor musea uit 2022 zijn inclusief zakelijke bezoeken. In voorgaande jaren zijn niet alle zakelijke bezoekers meegeteld.
*** Exclusief online bezoekers.
**** Vanwege de coronamaatregelen heeft zowel in 2020 als in 2021 één fysiek evenement plaatsgevonden. Online edities CZ @Home zijn niet meegeteld.

Bron: Inwonersenquête, gemeente Utrecht; Musea Utrecht; Utrecht Toeristische Barometer, Utrecht Marketing

Musea trekken weer meer bezoekers

In 2022 trokken Utrechtse musea (aangesloten bij de Museumvereniging) 1.216.000 bezoekers. Dit zijn bijna tweeëneenhalf keer zo veel bezoekers als in 2021 zijn geregistreerd, toen veel musea beperkt open waren vanwege de coronamaatregelen. In 2019 waren er 1.469.000 bezoekers geregistreerd. Het is belangrijk om op te merken dat in de registraties van 2021 en ervoor niet alle zakelijke bezoeken zijn opgenomen, in 2022 is dat wel het geval.  Daarmee zien we dat in 2022 het aantal bezoekers flink is gestegen ten opzichte van de coronaperiode, maar een absolute vergelijking niet mogelijk is vanwege het ontbreken van zakelijke bezoeken bij enkele musea.

Het loslaten van de coronamaatregelen heeft ook impact op bioscoopbezoek. Landelijk is er in 2022 weer sprake van een grote stijging in het aantal bioscoopbezoeken ten opzichte van het voorgaande jaar. Tijdens de coronapandemie in 2020 en 2021 gingen minder mensen in Utrecht naar de bioscoop dan in 2019. In voorgaande jaren was juist sprake van forse groei. In Utrecht gaan ná Amsterdam, Rotterdam en Den Haag de meeste mensen naar de bioscoop. Dit blijkt uit cijfers van de Nederlandse Vereniging van Bioscopen en Filmtheaters. Nieuwe cijfers over het bioscoopbezoek in Utrecht in 2022 worden verwacht in mei 2023.

In 2022 hebben zes Culturele Zondagen plaatsgevonden, gemiddeld trokken deze evenementen 4.700 bezoekers per Culturele Zondag. Dit is meer dan in de coronajaren, toen er nauwelijks evenementen waren, maar een stuk minder dan voorheen. De gemeente Utrecht heeft besloten meer evenementen lokaal in de wijken te programmeren. Dit kan een van de redenen zijn dat er minder bezoekers per Culturele Zondag zijn in 2022.

Infogram URL

TivoliVredenburg en Stadsschouwburg: bezoekersaantallen stijgen weer

In 2022 is het bezoekersaantal van TivoliVredenburg  aanzienlijk gestegen ten opzichte van de voorgaande coronajaren. Met 747.000 bezoekers in 2022 zit het nog niet op het niveau van voor corona (977.000 in 2019), maar is er wel sprake van een flinke stijging ten opzichte van 2021, toen er slechts 168.000 bezoekers waren. Ook de Stadsschouwburg verwelkomt in 2022 met 148.000 bezoekers meer bezoekers dan in het jaar ervoor (49.000), maar het aantal is nog steeds lager dan het niveau van 2019 (217.000).

Theatercafé Het Gegeven Paard en Danel konden in 2022 rekenen op 321.000 bezoekers: een kleine stijging ten opzichte van 2019. Een deel van deze mensen telt ook mee als concertbezoeker. Zij gaan voor of na hun bezoek aan het café naar een concert.

Weer meer bezoekers voor Domtoren en Domkerk

In de afgelopen jaren is het bezoek voor de Domtoren en Domkerk afgenomen, eerst door werkzaamheden (sinds 2019) en daarna door de coronamaatregelen. Dit jaar zien we weer een stijging, met ongeveer 323.000 voor de Domkerk en ongeveer 57.000 voor de Domtoren. Er is sprake van meer dan een verdubbeling van het aantal in 2021 (126.000 voor de kerk en 26.000 voor de toren). In 2019 waren er meer bezoekers voor zowel de kerk (356.000) als de toren (69.000).

Infogram URL

Minder deelname aan cultuur in 2021 door corona

74% van de Utrechters neemt in 2021 deel aan cultuur. Dit betekent dat zij bijvoorbeeld een film, concert, museum of festival hebben bezocht. Alle vormen van cultuur trokken door de pandemie minder bezoekers. In 2018 en 2019 was de cultuurdeelname nog een stuk hoger (89%). Nieuwe cijfers hierover volgen in 2024.

Infogram URL

Niet alle Utrechters nemen in 2021 even vaak deel aan cultuur

In Utrecht zijn verschillen in cultuurdeelname tussen inwoners van verschillende wijken, achtergronden, leeftijden en opleidingsniveaus. Inwoners van Binnenstad, Oost, Noordoost en West bezoeken vaker cultuur dan inwoners van andere wijken. Hoe ouder mensen zijn, hoe minder cultuur zij bezoeken. 83% van de jonge inwoners (tussen 18 en 30 jaar) bezoekt cultuur. Dit geldt voor 58% van de 65-plussers. Hetzelfde zien we bij opleidingsniveau en inkomen: hoe hoger het inkomen of opleiding, hoe hoger de cultuurdeelname. Van de Utrechters met een hbo- of wo-opleiding neemt 83% deel aan cultuur. Bij inwoners met een havo-, vwo- of mbo-opleiding is dit 68% en bij mensen met basisonderwijs of vmbo-opleiding is dit 38%. Het gaat hierbij om de hoogst behaalde opleiding. Inwoners met een Turkse/Marokkaanse migratieachtergrond (60% neemt deel) en mensen met een beperking (59% neemt deel) bezoeken ook relatief weinig cultuur.

Hoe ontwikkelt bezoek aan cultuur zich in 2021 vergeleken met 2019?

Vergeleken met 2019 zien we dat alle ‘groepen’ Utrechters in 2021 minder deelnemen aan cultuur. In een aantal gevallen is de afname groter dan het gemiddelde van 16%-punt. Dit is het geval bij inwoners van Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern, Utrechters zonder wo- of hbo-opleiding, personen met een migratieachtergrond en inwoners die niet goed kunnen rondkomen. In deze gevallen is het bezoek aan cultuur met minimaal 20%-punt gedaald ten opzichte van twee jaar geleden.

Infogram URL

Publicatiedatum: 16-05-2023