Image
TivoliVredenburg

Cultureel aanbod

Samenvatting

Het aanbod van musea en podiumkunsten in de buurt is voor Utrechters kleiner dan in de andere G4-steden. Tussen wijken zijn er grote verschillen in de afstand tot culturele voorzieningen als musea, podiumkunsten en bioscopen. De meest recente cijfers hierover zijn van 2021, nieuwe cijfers worden verwacht in de loop van 2023. Utrecht is de derde monumentenstad van Nederland, met meer dan 3.000 monumenten.

In het kort

Kerncijfers
  2019 2020 2021 2022
aantal voorstellingen professionele podiumkunsten 3.238 1.190 1.253 -
Bron: CBS. 2021 is voorlopig cijfer. Cijfers over 2022 worden verwacht in het najaar van 2023.

Veel minder optredens door corona in 2020 en 2021

De meest recente beschikbare cijfers over aantallen podiumkunsten zijn van 2021, waardoor er op dit moment nog geen cijfers zijn over de situatie na de coronapandemie. Het aantal optredens was tijdens de pandemie in 2020 maar liefst 63% lager dan het voorgaande jaar en in 2021 was het aantal optredens vergelijkbaar (1.253). Er waren vooral minder muziekoptredens en muziektheateroptredens, deze konden vaak niet doorgaan vanwege de coronamaatregelen. Het gaat in deze cijfers alleen om voorstellingen van professionele podiumkunsten. 

Ondanks de beperking in optredens in 2021 zijn er wel uitspraken te doen over het aanbod van podiumkunsten in vergelijking met andere gemeenten. Zo heeft Utrecht na Amsterdam het grootste aanbod aan podiumkunsten per 1.000 inwoners in Nederland. In 2019, voor de coronaperiode, was dit ook het geval.  We zien dat het aanbod in de Domstad relatief vaak uit muziek bestaat. Binnen de categorie muziek is er in Utrecht relatief veel aanbod van popmuziek, het meeste van alle gemeenten in 2021 per 1.000 inwoners (in 2019 was Utrecht hierin tweede achter Amsterdam). In het aanbod van klassieke muziek stond Utrecht in 2021 op de negentiende plek van alle gemeenten (twintigste in 2019). In het aanbod van toneelvoorstellingen per 1.000 inwoners stond Utrecht in 2021 net als in 2019 op de derde plek van alle gemeenten.

Infogram URL

Aanbod van musea en podiumkunsten dichtbij huis kleiner dan in rest G4

Amsterdam heeft veruit het meeste cultureel aanbod in de stad. Ook inwoners van Den Haag en Rotterdam vinden meer musea en plekken voor podiumkunst in de buurt van hun woning dan Utrechters. Het gaat hierbij om cultuur binnen vijf kilometer van de woning in 2021. Inwoners van de Domstad vinden binnen deze afstand gemiddeld: vier bioscopen, zeven musea en zeven plekken voor podiumkunst (bijvoorbeeld theaters). Ter vergelijking, in Amsterdam zijn dat zes bioscopen, 23 musea en 22 plekken voor podiumkunst.

Grote wijkverschillen in afstand tot cultuur

Inwoners van Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern wonen verder van cultuur (musea, podiumkunsten en bioscopen) dan andere inwoners van de stad. Zij wonen ongeveer vijf kilometer van een museum. In de Binnenstad is dit maar 0,5 kilometer. Verder vinden inwoners van deze wijken minder plekken voor podiumkunsten in de buurt. In de oude(re) wijken zijn meer bioscopen in de buurt dan in Leidsche Rijn, Vleuten-De Meern en Overvecht.

Infogram URL

Erfgoed: meer dan 3.000 monumenten in Utrecht

Met meer dan 3.000 monumenten is Utrecht de derde monumentenstad van Nederland. Er zijn zes rijksbeschermde stads- en dorpsgezichten, waaronder Haarzuilens, de historische binnenstad en Blauwkapel. Het Minstroomgebied is een gemeentelijk beschermd stadsgezicht. Je vindt in Utrecht veel bijzondere woonhuizen, kastelen, industriële complexen en groen erfgoed zoals parken. De stad staat bekend om het religieuze erfgoed waaronder meerdere Romaanse kerken. De meeste monumenten zijn te vinden in de historische binnenstad, maar ook in andere wijken zijn veel monumenten, zoals Villa Jongerius of het Rietveld-Schröderhuis. Om ook het jongste erfgoed onder de aandacht te brengen en te koesteren wordt momenteel door de gemeente een selectie van te beschermen monumenten uit de periode na 1970 in kaart gebracht.

Utrecht heeft een Romeins verleden waarvan de restanten op vele plekken in de bodem bewaard liggen, waaronder twee Romeinse forten. Dit erfgoed is sinds 2021 op de Unesco-werelderfgoedlijst geplaatst. Dat geldt ook voor de Nieuwe Hollandse Waterlinie, waarvan onder andere acht forten in Utrecht bewaard zijn. Het Rietveld-Schröderhuis staat al langer op de werelderfgoedlijst van Unesco.