Energie
Samenvatting
Het energiegebruik (-4%) en de CO2-uitstoot (-5%) in Utrecht daalden in 2022. 10% van het elektriciteitsgebruik werd in 2022 hernieuwbaar opgewekt. Het aandeel daken met zonnepanelen groeide tussen 2022 en 2023 van 29% naar 36%. Het elektriciteitsnet is vol, dat hindert vestiging van nieuwe bedrijven, nieuwbouw van woningen en grootschalige aanleg van zonnepanelen. In 2023 zijn er 118.000 woningen met een aansluiting op aardgas, 48.000 woningen hebben geen aardgasaansluiting. Het aantal oplaadpunten voor elektrische auto’s steeg met 11%.
In het kort
- Daling van energiegebruik (-4%) en CO2-uitstoot (-5%) in 2022
- Op 36% van de Utrechtse daken liggen zonnepanelen
- 118.000 woningen met een aansluiting op aardgas, 48.000 zonder
- Het elektriciteitsnet is vol, dat hindert verduurzaming en nieuwbouw
- 11% groei (semi-)publieke oplaadpunten voor elektrische auto’s
- Aandeel isolatiemaatregelen blijft gelijk, elektrisch koken groeit
| 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|
| CO2-emissie (kg/inwoner) | 4.518 | 3.983 | 4.028 | 3.799 | - |
| CO2-uitstoot totaal (in 1.000 ton)* | 1.605 | 1.428 | 1.452 | 1.386 | - |
| totaal energiegebruik (TeraJoule) | 13.972 | 13.877 | 13.834 | 13.277 | - |
| aanwezig vermogen zonnepanelen in Utrecht (kWpiek) | 74.434 | 99.684 | 126.739 | 157.224 | - |
| % hernieuwbare energie | 7,8 | 12,2 | 11,1 | - | - |
| % hernieuwbare elektriciteit** | 4,2 | 6,0 | 7,1 | 10,0 | - |
| % daken met zonnepanelen | 13 | 17 | 24 | 29 | 36 |
| % inwoners dat energie en milieu spaart door regelmatig lopend of op de fiets te gaan | 78 | - | 79 | - | 76 |
| % inwoners dat energie en milieu spaart door geen of minder vlees te eten | 44 | - | 46 | - | 44 |
| aantal (semi-)publieke laadpunten*** | 1.850 | 2.829 | 3.882 | 5.016 | 5.568 |
| % huishoudens met een of meerdere elektrische auto's | 4 | - | - | - | 9 |
** 2022 is een eigen berekening op basis van klimaatmonitor.
*** Aantallen per december, een laadpaal heeft meestal twee laadpunten.
Bron: Klimaatmonitor/Eneco, bewerking gemeente Utrecht; Inwonersenquête, gemeente Utrecht; luchtfoto analyse SmartDodo's
Daling van energiegebruik (-4%) en CO2-uitstoot (-5%) in 2022
Ten opzichte van 2021 is het totale gebruik van energie binnen de gemeente Utrecht in 2022 met 4% gedaald. De grootste absolute dalingen zien we bij particulier en zakelijk gasverbruik. Particulier elektriciteits- en warmtegebruik daalden ook. Een belangrijke oorzaak hiervan waren de hoge prijzen die aangepast gedrag (bijvoorbeeld thermostaat lager) en energiebesparende maatregelen hebben gestimuleerd.
Tussen 2021 en 2022 daalde de CO2-uitstoot binnen de gemeente Utrecht met 5%. Dalingen van de CO2-uitstoot van zowel gas als elektriciteit en van zowel woningen als het zakelijk gebruik droegen hier in ongeveer gelijke mate aan bij. Naast de daling van CO2-uitstoot door minder energiegebruik, werd ook de (landelijke) uitstootfactor van elektriciteit gunstiger (door meer hernieuwbare elektriciteit). De uitstootfactor van warmte was iets minder gunstig dan het jaar ervoor. Per inwoner daalde de CO2-uitstoot met 6% (1 procentpunt meer dan het totaal), omdat het aantal inwoners toenam.
Op 36% van de Utrechtse daken liggen zonnepanelen
Dit is berekend op basis van luchtfoto’s en was in 2022 nog 29%. Van inwoners met een koopwoning heeft 43% zonnepanelen op het dak, bij sociale huurwoningen is dat 30%. Bij koopwoningen was de grootste stijging zichtbaar: 10 procentpunt ten opzichte van 2022. Het opgestelde vermogen van zonnepanelen nam tussen 2021 en 2022 met 24% toe. Het aandeel hernieuwbare elektriciteit steeg van 6,0% (2020) naar 7,1% (2021) en naar 10,0% (eigen berekening op basis van de klimaatmonitor voor 2022). In Utrecht bestaat de hernieuwbare elektriciteit volledig uit opgewekte zonne-energie op daken. Voor heel Nederland is het percentage hernieuwbare elektriciteit op basis van zonne-energie 16,7% in 2022. Daarnaast wordt er in Nederland ook hernieuwbare elektriciteit opgewekt door wind op land en wind op zee. In 2021 leverden die samen ook 18% hernieuwbare elektriciteit.
118.000 woningen met een aansluiting op aardgas, 48.000 zonder
Aan het begin van 2023 zijn er nog bijna 118.000 woningen (71%) met een aansluiting op aardgas. Dit is voor verwarming en koken of alleen voor koken. Vanaf 2018 is het verplicht nieuwbouwwoningen op een duurzaam alternatief voor gas aan te sluiten. In totaal zijn er nu bijna 48.000 woningen zonder gasaansluiting. Utrecht heeft met Nieuwegein en Almere een van de hoogste percentages woningen zonder gasaansluiting van Nederland. In heel Nederland is het aandeel woningen met een gasaansluiting begin 2021 ongeveer 90%. Tot en met einde 2023 zijn er in Utrecht 4.996 woningen en gebouwen op particulier initiatief van het aardgas afgesloten.
Het elektriciteitsnet is vol, dat hindert verduurzaming en nieuwbouw
Het elektriciteitsnet kan de toegenomen vraag naar elektriciteit niet aan. Dit betekent dat er voorlopig geen grote aansluitingen voor levering (door zonnevelden, grote daken met zonnepanelen en windmolens) en afname (door supermarkten, grootschalige horeca, kantoren en fabrieken) van elektriciteit mogelijk zijn. Voor 2026 dreigen ook problemen voor kleine aansluitingen (huizen).
11% groei (semi-)publieke oplaadpunten voor elektrische auto’s
Eind 2023 telde Utrecht 5.568 (semi-)publieke oplaadpunten (een laadpaal heeft meestal twee oplaadpunten). Dat is een groei van 11% ten opzichte van 2022. In de gemeente Utrecht zijn er 14,9 laadpalen per 1.000 inwoners. Dat is iets hoger dan in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Het afgelopen jaar kwamen er 437 publieke laadpalen bij. De beschikbaarheid van laadpalen is over bijna heel de stad op voldoende niveau. Als in een buurt de laadpalen een te hoge bezetting krijgen, worden er nieuwe locaties aan het locatieplan toegevoegd.
Aandeel isolatiemaatregelen blijft gelijk, elektrisch koken groeit
Dubbelglas of voorzetramen zijn nog steeds de meest populaire energiebesparende maatregelen in woningen. Ongeveer de helft van de woningen heeft muurisolatie (57%), dakisolatie (51%) en/of vloerisolatie (49%). Utrechters met een koopwoning treffen vaker energiebesparende maatregelen in hun woning dan mensen met een huurwoning. Zo heeft 93% van de inwoners met een koopwoning dubbelglas of voorzetramen versus 74% van de inwoners met een huurwoning. Ook bij minder gebouwgebonden maatregelen zoals groene stroom scoren kopers hoger (66%) dan huurders (36%).