Afval
Samenvatting
De hoeveelheid huishoudelijk afval daalt met 3%, tot 362 kg per inwoner. Vanaf april 2022 wordt in de hele stad het plastic, blik en pakafval nagescheiden. Het afvalscheidingspercentage inclusief nascheiden is gedaald van 46% naar 45%. De waardering voor de afvalinzameling is gedaald van 6,6 naar 6,3. Het Nieuwe Inzamelen is in bijna de hele gemeente ingevoerd.
In het kort
- Minder afval in totaal, minder gescheiden afval
- Het Nieuwe Inzamelen is in hele stad ingevoerd
- Waardering voor de afvalinzameling daalt van 6,6 naar 6,3
- Weinig afval: hoogste scheidingspercentage van vier grote gemeenten
| 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|
| afvalproductie per inwoner (totaal ingezameld huishoudelijk afval in kg per inwoner) | 393 | 425 | 413 | 375 | 362 |
| fijn restafval (in kg per inwoner) | 197 | 203 | 201 | 187 | 182 |
| fijn gescheiden (in kg per inwoner) | 92 | 102 | 101 | 91 | 88 |
| grof restafval (in kg per inwoner)* | 17 | 19 | 20 | 14 | 19 |
| grof gescheiden (in kg per inwoner)* | 87 | 100 | 89 | 83 | 74 |
| afvalscheidingspercentage incl. nascheiding van grof en fijn huishoudelijk restafval | 46 | 48 | 46 | 46 | 45 |
| totaal aantal bezoekers afvalscheidingsstations | 566.780 | 643.120 | 616.274 | 583.609 | 545.947 |
| rapportcijfer inzameling afval | 6,5 | - | 6,6 | - | 6,3 |
| % inwoners dat energie en milieu spaart door afval te scheiden | 69 | - | 71 | - | 67 |
* Voor 2023 gebaseerd op een voorlopig nascheidingspercentage van het grof restafval.
Bron: gemeente Utrecht; Inwonersenquête, gemeente Utrecht.
Minder afval in totaal, minder gescheiden afval
De hoeveelheid huishoudelijk restafval, samen met de gescheiden ingezamelde stromen als glas, papier, plastic en gft, lag in 2023 op 362 kg per inwoner. Dat is 13 kg per inwoner minder dan in 2022, een daling van 3%. Er wordt dus minder afgedankt en weggegooid. Dit zien we ook terug in een daling van 6% van het aantal bezoekers van de afvalscheidingsstations. Het aantal bezoekers ligt daarmee ook iets lager dan in 2019, voor corona. Gemiddeld kwamen inwoners 1,5 keer per jaar naar de afvalscheidingsstations.
In 2023 was sprake van een staking, waardoor gedurende ruim een week al het afval als restafval is afgevoerd. In september kreeg afvalverwerker AVR te maken met brand. Hierdoor is gedurende drie maanden geen restafval nagescheiden. Deze gebeurtenissen hebben de resultaten negatief beïnvloed: het scheidingspercentage van grof huishoudelijk afval daalde, inclusief nascheiding, van 86% naar 79%. Het totale scheidingspercentage daalde van 46% naar 45%. Zonder deze gebeurtenissen was het scheidingspercentage op ongeveer 47% uitgekomen.
Het Nieuwe Inzamelen is in de hele stad ingevoerd
De voorbereidingen hiervoor in de wijk Oost zijn in 2023 afgerond. Daarmee is Het Nieuwe Inzamelen (HNI) in bijna heel de stad ingevoerd, op enkele kleinere gebieden en Binnenstad na. Bij Het Nieuwe Inzamelen staat afval scheiden centraal en haalt de gemeente groente-, fruit- en tuinafval (gft) en papier en karton apart op. Voor gebieden waar dit niet mogelijk is, besluit de gemeente tot een andere wijze van inzamelen. Vanaf april 2022 is nascheiden van plastic afval in de hele stad ingevoerd. De sorteermachines van het afvalbedrijf halen meer plastic, blik en pakafval (pbp-afval) uit het restafval dan inwoners voor elkaar krijgen bij bronscheiding. De pbp-kliko's zijn ingenomen en de ondergrondse pbp-containers geschikt gemaakt voor de inzameling van restafval of andere grondstoffen (voornamelijk papier).
Eind 2023 zijn er 10.000 vrijwillige afvalinzamelaars, zij ruimen zwerfafval op in de openbare ruimte. De gemeente voorziet hen van een afvalknijper en afvalzakken.
Waardering voor de afvalinzameling daalt van 6,6 naar 6,3
Utrechters waarderen de afvalinzameling in 2023 met een rapportcijfer van 6,3. Dit is lager dan de waardering van twee jaar eerder (6,6). Ook is het aantal mensen dat vaak last heeft van rommel of afval op straat gestegen van 36% (2021) naar 38% (2023). Hierin is al langere tijd een langzaam maar gestaag stijgende lijn te zien, vanaf 25% in 2008. Per wijk zien we verschillen. De hoogste waardering is in Vleuten-De Meern (6,9) en Noordoost (6,7), de laagste waardering in Overvecht (5,5). De grootste daling in waardering zien we in Zuid (van 7,2 naar 6,6) en Overvecht (van 5,9 naar 5,5). Alleen in West is de waardering hetzelfde gebleven (6,2). In een derde van de subwijken is de waardering lager dan een 6,0. In drie subwijken is de waardering het hoogste, een 7,0.
Weinig afval: hoogste scheidingspercentage van vier grote gemeenten
Utrecht en Amsterdam behoren in 2022 bij de 12% gemeenten met de minste kilo’s huishoudelijk afval per inwoner. Alle vier de grote steden behoren tot de 3% gemeenten met het laagste scheidingspercentage. Wanneer we Utrecht vergelijken met de andere drie grote steden, dan zien we dat de totale hoeveelheid ingezameld afval per inwoner in Utrecht en Amsterdam iets lager is dan in Rotterdam en Den Haag. Utrechters scheiden relatief meer afval dan inwoners uit de andere grote steden. Het aandeel huishoudelijk restafval is daardoor duidelijk kleiner.