Schulden
Samenvatting
- 12.240 huishoudens hebben in 2020 geregistreerde problematische schulden
- Geen toename van zelf gerapporteerde schulden in coronajaren
- Veel huishoudens met schulden in Overvecht
- Een uitkering of kinderen: vaker schulden
- Uitgebreidere vroegsignalering, aantal driegesprekken blijft op vergelijkbaar niveau
| 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |
|---|---|---|---|---|
| aantal unieke huishoudens waarmee een driegesprek is gevoerd* | 1.200 | 1.506 | 1.424 | 1.406 |
| aantal huishoudens actief benaderd met vroegsignalering | 200 | 300 | 1.200 | 12.100 |
| aantal huishoudens met professionele schuldhulp | - | 954 | 843 | 1.048 |
| aantal gestarte schuldregelingen | - | 368 | 321 | 447 |
| % huishoudens dat aangeeft nu of in afgelopen 12 maanden problematische schulden te hebben gehad (betalingsachterstand woonlasten, schuld bij postorder, webwinkel e.d.)** | 7 | 7 | - | 5 |
| % huishoudens met geregistreerde problematische schulden*** | 7,1 | 7,0 | 6,7 | - |
** In 2020 is geen Inwonersenquête afgenomen. Deze enquête houden we elke twee jaar.
*** Publicatie van cijfers over 2021 door het CBS staat gepland in mei 2022.
Bron: gemeente Utrecht; Inwonersenquête, gemeente Utrecht; CBS
12.240 huishoudens hebben in 2020 geregistreerde problematische schulden
Uit onderzoek van het CBS komt naar voren dat begin 2020 6,7% van de Utrechters geregistreerde schulden heeft. Daarnaast heeft nog eens 3,6% van de Utrechters een verhoogd risico op schulden. In totaal gaat het om zo’n 20.000 huishoudens: 12.240 huishoudens met geregistreerde problematische schulden en nog eens 8.930 huishoudens met een groot risico op schulden. Sinds 2018 is sprake van een licht dalende trend. Ook in de eerste 10 maanden van de coronacrisis is (nog) geen toename van geregistreerde schulden zichtbaar. De ontwikkeling van schulden ziet er voor andere grote steden vergelijkbaar uit, wel is het aandeel huishoudens met schulden in Utrecht een stuk lager. Het aandeel huishoudens met schulden is in Utrecht lager dan het landelijke aandeel (7,6%), in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag is dit aandeel hoger dan landelijk.
Geen toename van zelfgerapporteerde schulden in coronajaren
Eind 2021 hebben we Utrechters gevraagd aan te geven welke schulden zij hebben. Ook in deze cijfers zien we geen toename in de coronaperiode. Het aandeel Utrechters dat geen enkele schuld aangeeft is hetzelfde als eind 2019 (48%). We zien een kleine toename van het aandeel Utrechters met een hypotheekschuld (29%). Dit geeft echter meer een beeld van het aandeel Utrechters met een koopwoning, zolang de maandlasten hiervoor betaald worden is dit geen problematische schuld. Het aandeel huishoudens dat aangeeft schulden te hebben bij familie (6%), een andere schuld bij bijvoorbeeld een webwinkel (4%) of een betalingsachterstand in woonlasten (2%) is afgenomen. Als deze schulden niet afgelost kunnen worden ontstaan problematische schulden.
Veel huishoudens met schulden in Overvecht
In vergelijking met andere wijken wonen in Overvecht relatief veel huishoudens met schulden. In Overvecht heeft 14% van de huishoudens geregistreerde problematische schulden blijkt uit cijfers van het CBS. Dit is twee keer zoveel als gemiddeld in de stad. Het betreft zo’n 2.340 huishoudens in Overvecht. Ook in Zuidwest (8,7%) en Noordwest (8,1%) is het aandeel huishoudens met schulden hoger dan gemiddeld. Opvallend is dat ook in Leidsche Rijn (7,4%) het aandeel huishoudens met schulden iets hoger dan gemiddeld is. Als het gaat om rondkomen en inkomen valt Leidsche Rijn niet op.
Een uitkering of kinderen: vaker schulden
Uit de Inwonersenquête blijkt dat het aandeel Utrechters dat aangeeft te maken te hebben met schulden voor woonlasten of consumptieve schulden, hoger is bij mensen met een bijstands- of andere uitkering. Ook Utrechters met een opleiding op basis- of vmbo-niveau en een havo-, vwo- of mbo-opleiding rapporteren vaker schulden dan gemiddeld. Daarnaast komen schulden vaker voor bij Utrechters met een huishoudensinkomen onder € 1.700 per maand en bij gezinnen met kinderen.
Aanvullend valt in CBS-gegevens ook op dat huishoudens met kinderen vaker voorkomen onder huishoudens met problematische schulden (paren met kinderen én eenoudergezinnen). Ook is het aandeel huishoudens met drie of meer kinderen bij huishoudens met problematische schulden hoger dan bij huishoudens zonder geregistreerde problematische schulden. 12% van de huishoudens met problematische schulden bestaat uit huishoudens met drie of meer kinderen, bij huishoudens zonder problematische schulden heeft maar 4,4% van de huishoudens drie of meer kinderen. Uit beide bronnen blijkt dat huishoudens waarbij het hoofd van het huishouden tussen de 35 en 65 jaar oud is vaker voorkomen bij huishoudens met problematische schulden dan bij huishoudens zonder schulden.
Uitgebreidere vroegsignalering, aantal driegesprekken blijft op vergelijkbaar niveau
In 2019 is Utrecht gestart met een pilot om mensen met schulden actief te benaderen, waarna in 2020 de aanpak verbreed is naar de gehele stad. Met vroegsignalering wil de gemeente mensen eerder bereiken voordat schulden problematisch worden en zorgen dat zij professionele hulp krijgen. Per 1 januari 2021 hebben gemeenten een wettelijke taak gekregen in vroegsignalering. Door een wijziging in de wet schuldhulpverlening krijgen gemeenten signalen van zorgverzekeraars, energiebedrijven, waterbedrijven en woningverhuurders. De gemeente nodigt alle mensen waar zij een signaal van krijgen uit voor een gesprek. In 2021 zijn 12.100 huishoudens benaderd voor vroegsignalering. In 2020 waren dit er zo’n 1.200. In de Utrechtse pilot kregen mensen een huisbezoek, in de huidige aanpak worden mensen voornamelijk benaderd via brief, telefoon en mail. Uit de pilot bleek dat het aandeel mensen dat hulp wil/aanvaardt via huisbezoeken aanzienlijk hoger is dan via brief, telefoon en e-mail.