Arbeidsmarkt
Samenvatting
Utrecht heeft een lage en dalende werkloosheid (3,8% van de beroepsbevolking). Meer mensen zijn in 2022 aan het werk gegaan. Het aantal banen groeit sneller dan de beroeps- en niet-beroepsbevolking. De meeste banen zijn in de zakelijke dienstverlening en gezondheidszorg. Tegelijkertijd zijn er veel openstaande vacatures. Dit zorgt voor een hoge spanning op de arbeidsmarkt.
In het kort
- Aantal banen stijgt sneller dan bevolking van 15 t/m 74 jaar
- Meeste werkgelegenheid in zakelijke diensten en zorg
- Aantal Utrechters met betaald werk groeit verder
- Sterke toename mensen in loondienst en zelfstandigen
- Werkloosheid in 2022 verder gedaald
- Aanhoudende spanning op zeer krappe arbeidsmarkt
- Hoog aantal openstaande en nieuwe vacatures
| 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | |
|---|---|---|---|---|
| aantal banen in Utrecht* | 274.443 | 282.413 | 288.586 | 301.422 |
| beroeps- en niet-beroepsbevolking (aantal inwoners 15 t/m 74 jaar) | 277.207 | 281.327 | 283.270 | 285.127 |
| werkgelegenheidsfunctie (het aantal banen t.o.v. de beroeps- en niet-beroepsbevolking, afgerond) | 0,99 | 1,00 | 1,02 | 1,06 |
| aantal banen bij vestingen met één werkzame persoon | 32.985 | 35.601 | 37.124 | 39.920 |
| aantal banen bij vestigingen met twee of meer werkzame personen | 241.458 | 246.812 | 251.462 | 261.502 |
| aantal banen per hectare in Utrecht | 29,2 | 30,1 | 30,8 | 32,1 |
| % bruto arbeidsparticipatie | 78,5 | 78,3 | 78,4 | 80,2 |
| % netto arbeidsparticipatie | 75,0 | 74,5 | 74,8 | 77,2 |
| beroepsbevolking | 215.000 | 217.000 | 221.000 | 229.000 |
| werkzame beroepsbevolking | 206.000 | 207.000 | 211.000 | 220.000 |
| werkloze beroepsbevolking** | 9.700 | 10.700 | 10.200 | 8.600 |
| % werkloosheid | 4.4 | 4,9 | 4,5 | 3,8 |
| spanningsindicator arbeidsmarktregio Midden-Utrecht*** | 3,53 (krap) | 2,20 (krap) | 5,58 (zeer krap) | 8,26 (zeer krap) |
** De werkloze beroepsbevolking is uitgerekend door de bruto en netto arbeidsparticipatie (percentages) om te rekenen naar absolute aantallen mensen en daar het verschil van te nemen (afgerond op honderdtallen).
*** Alle kerncijfers zijn op het niveau van de gemeente Utrecht, behalve de spanningsindicator (arbeidsmarktregio Midden-Utrecht).
Bron: Provinciaal Arbeidsplaatsen Register (PAR 2022); BRP, bewerking gemeente Utrecht; CBS (Enquête Beroepsbevolking), bewerking gemeente Utrecht; CBS; UWV
Aantal banen stijgt sneller dan bevolking van 15 t/m 74 jaar
Tussen 2021 en 2022 nam het aantal banen toe met ruim 12.500 tot een totaal van 301.422. Hiermee is de groei op hetzelfde niveau als in 2019. In de coronajaren 2020 en 2021 is de werkgelegenheid bij bedrijven en instellingen minder sterk toegenomen. De werkgelegenheid is uitgedrukt in het totaal aantal fulltime en parttime werkzame personen inclusief uitzendkrachten. De groei in de laatste jaren komt voor een steeds kleiner deel door een verdere toename van het aantal zzp’ers. In 2020 komt een derde (33%) van de groei door een toename van het aantal zzp’ers en in 2022 gaat het om circa een vijfde (22%). De grootste groei (in absolute zin) zit bij bedrijven met 50 t/m 99 werkzame personen. In 2021 zagen we bij deze grootteklasse nog een afname van ruim 1.150 werkzame personen, in 2022 is het een toename van 2.826. Sinds 2020 zien we een omslag in het aantal banen ten opzichte van de omvang van de beroeps- en niet beroepsbevolking (aantal inwoners van 15 t/m 74 jaar).
Meeste werkgelegenheid in zakelijke diensten en zorg
De zakelijke dienstverlening is de sector met de grootste werkgelegenheid in Utrecht (57.000 werkzame personen). Binnen deze sector is bijna een kwart (24%) van de werkzame personen een zelfstandig ondernemer. Tussen 2019 en 2022 is de sector met ruim 5.000 banen gegroeid. Ook in de gezondheidszorg werken veel mensen. Deze sector is met bijna 44.000 werkzame personen tweede in omvang. De grootste procentuele groei in 2022 is bij de financiële dienstverlening (+8,5%) en horeca (+8,0%). De groei van de horecasector in 2022 volgt na twee jaren van krimp. De werkgelegenheid in deze sector ligt door deze groei weer terug op het niveau van 2019. Kijk voor gedetailleerde tabellen hierover op Utrecht in Cijfers.
Aantal Utrechters met betaald werk groeit verder
In 2022 groeide het aantal Utrechters met betaald werk naar 220.000. Een toename van 9.000. Dit is de sterkste groei in de afgelopen tien jaar. Het aantal Utrechters van 15 t/m 74 jaar (beroeps- en niet-beroepsbevolking) steeg minder hard. Hierdoor stijgt de netto arbeidsparticipatie - het percentage inwoners van 15 t/m 74 jaar dat een baan heeft - naar 77,2%. Dit percentage is hoger dan het landelijk gemiddelde (72,2%) en de andere drie grote steden. In Utrecht is de netto arbeidsparticipatie het hoogst in de leeftijdsgroep 25 t/m 44 jaar (88,2%). In de jongere (15 t/m 24 jaar) en oudere (45 t/m 74 jaar) leeftijdsgroepen ligt de netto arbeidsparticipatie lager (respectievelijk 70,9% en 65,8%). Het verschil in netto arbeidsparticipatie tussen mannen en vrouwen is in 2022 licht toegenomen, terwijl ze beide toenemen. Voor mannen is de arbeidsparticipatie 80,8%, voor vrouwen 73,6%. Voor zowel mannen als vrouwen is dit hoger dan landelijk (respectievelijk 76,3% en 68,1%).
Sterke toename mensen in loondienst en zelfstandigen
Van alle Utrechters met betaald werk heeft 84% een baan in loondienst en werkt 16% als zelfstandige. Het aandeel zelfstandigen is in 2022 toegenomen. Dit percentage schommelt de laatste tien jaar tussen 14% en 16%. Het aantal zelfstandigen is in Utrecht volgens cijfers van het CBS toegenomen van 30.000 in 2021 naar 35.000 in 2022. Dit is een toename van 5.000. Het aantal werknemers in loondienst is tussen 2021 en 2022 met 4.000 toegenomen. Van de groep zelfstandigen in Utrecht is ongeveer 40% vrouw en 60% man. Binnen de groep zelfstandigen in Utrechter is vooral een toename bij werkenden van 45 t/m 74 jaar en met een hbo- en wo-opleiding.
Hoewel er ook inwoners zijn die twee banen hebben of mensen die werk in loondienst met een zelfstandig beroep combineren, kijkt het CBS naar het zwaartepunt: alleen de categorie waar iemand de meeste uren in werkzaam is, telt mee.
Werkloosheid in 2022 verder gedaald
Het werkloosheidspercentage in de gemeente Utrecht is in 2022 gedaald van 4,5% naar 3,8% van de (werkzame en werkloze) beroepsbevolking. Ook het aantal mensen dat valt onder de werkloze beroepsbevolking is in 2022 gedaald (van 10.200 naar 8.600). Het werkloosheidspercentage in Utrecht ligt iets boven het landelijk gemiddelde (3,5%). Van de vijf grote steden heeft Eindhoven hetzelfde werkloosheidspercentage als Utrecht. Den Haag (4,7%), Amsterdam (4,8%) en Rotterdam (5,3%) kennen een hogere werkloosheid dan Utrecht. In deze steden daalde de werkloosheid wel sterker in een jaar tijd. Werkloosheid gaat volgens de gehanteerde definitie van het CBS over mensen die geen betaalde baan hebben, maar wel direct (binnen twee weken) beschikbaar zijn voor werk en recent naar werk hebben gezocht. Hierdoor zijn bijvoorbeeld niet alle bijstandsgerechtigden in de werkloosheidscijfers opgenomen.
Aanhoudende spanning op zeer krappe arbeidsmarkt
De arbeidsmarktregio Midden-Utrecht is in 2022 nog krapper geworden. Hoewel de krapte eind 2022 lijkt te dalen. In het vierde kwartaal van 2022 heeft de spanningsindicator een score van 8,26 (zeer krap). Eind 2022 heeft arbeidsmarkt regio Midden-Utrecht de hoogste spanning van alle arbeidsmarktregio’s. De spanning in Midden-Utrecht wijkt sinds begin 2021 steeds meer af ten opzichte van Nederland. De spanningsindicator is de verhouding tussen het aantal openstaande vacatures en het aantal kortdurend werkzoekenden. Hoe krapper de arbeidsmarkt, hoe moeilijker het voor werkgevers is om aan geschikt personeel te komen. Grote tekorten aan personeel in de regio Midden-Utrecht doen zich voor binnen de ICT beroepen, technische beroepen en bedrijfseconomische en administratieve beroepen. Landelijk is de spanning op de arbeidsmarkt in 2022 verder toegenomen. Volgens het CBS is dit een direct gevolg van de aanhoudende groei van het aantal vacatures en de verdere daling van het aantal werklozen. Ook het aantal banen bleef groeien. Tegenover elke 100 werklozen staan 123 vacatures.
Hoog aantal openstaande en nieuwe vacatures
Het aantal openstaande en nieuwe vacatures piekte in het tweede kwartaal van 2022 op ruim 35.000 openstaande vacatures per kwartaal in arbeidsmarktregio Midden-Utrecht. Het aantal nieuwe vacatures per kwartaal is gemiddeld 30.000. Er zijn veel nieuwe vacatures voor bedrijfseconomische en administratieve beroepen. De vraag naar deze beroepen was al hoog, maar is nog verder toegenomen. Voor de online vacatures van het UWV lijkt de piek achter de rug. Eind 2022 zijn er ruim 16.000 openstaande vacatures. Deze zijn voor een groot deel gericht op software- en applicatieontwikkelaars, databank- en netwerkspecialisten en adviseurs marketing, public relations en sales.