Arbeidsmarkt
Samenvatting
- Ook in coronajaren 2020 en 2021 groei aantal banen
- Meeste werkgelegenheid in zakelijke diensten en zorg
- Aantal Utrechters met betaald werk groeit verder
- Sterke toename mensen in loondienst, minder zelfstandigen
- Werkloosheid in 2021 iets gedaald
- Aantal openstaande en nieuwe vacatures piekt eind 2021
- Toenemende spanning op zeer krappe arbeidsmarkt
| 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |
|---|---|---|---|---|
| aantal banen in Utrecht* | 262.536 | 274.443 | 281.821 | 288.087 |
| potentiële beroepsbevolking (aantal inwoners 15 t/m 74 jaar) | 272.267 | 277.207 | 281.327 | 283.270 |
| werkgelegenheidsfunctie (het aantal banen t.o.v. de potentiële beroepsbevolking, afgerond) | 0,96 | 0,99 | 1,00 | 1,02 |
| aantal banen bij vestingen met 1 werkzame persoon | 30.491 | 32.985 | 35.618 | 37.144 |
| aantal banen bij vestigingen met 2 of meer werkzame personen | 232.045 | 241.458 | 246.203 | 250.943 |
| aantal banen per hectare in Utrecht | 28,0 | 29,0 | 30,0 | 30,6 |
| % bruto arbeidsparticipatie | 77,5 | 78,5 | 78,3 | 78,4 |
| % netto arbeidsparticipatie | 73,7 | 75,0 | 74,5 | 74,8 |
| beroepsbevolking | 209.000 | 215.000 | 217.000 | 221.000 |
| werkzame beroepsbevolking | 199.000 | 206.000 | 207.000 | 211.000 |
| werkloze beroepsbevolking** | 10.300 | 9.600 | 10.600 | 10.200 |
| % werkloosheid | 4,9 | 4.4 | 4,9 | 4,5 |
| spanningsindicator arbeidsmarktregio Midden-Utrecht*** | 3,04 (krap) | 3,53 (krap) | 2,20 (krap) | 5,58 (zeer krap) |
** Bron: CBS (Enquête Beroepsbevolking), bewerking gemeente Utrecht. De werkloze beroepsbevolking is uitgerekend door de bruto en netto arbeidsparticipatie (percentages) om te rekenen naar absolute aantallen mensen en daar het verschil van te nemen (afgerond op honderdtallen).
** Alle kerncijfers zijn op het niveau van de gemeente Utrecht, behalve de spanningsindicator (arbeidsmarktregio Midden-Utrecht).
Bron: Provinciaal Arbeidsplaatsen Register (PAR 2019), BRP, bewerking gemeente Utrecht
Ook in coronajaren 2020 en 2021 groei aantal banen
Tussen 2018 en 2021 nam het aantal banen toe met ruim 25.500 tot een totaal van circa 288.000. In het jaar 2019 (+4,5%) lag de groei boven de 11.000 banen. Ook in de coronajaren 2020 (+2,7%, 7.378 banen) en 2021 (+2,2%, 6.266 banen) is de werkgelegenheid bij bedrijven en instellingen toegenomen. De werkgelegenheid is uitgedrukt in het totaal aantal fulltime en parttime werkzame personen inclusief uitzendkrachten. De groei in de laatste jaren komt voor een groot deel door een verdere toename van het aantal zzp’ers. In 2020 komt een derde van de groei door een toename van het aantal zzp’ers en in 2021 gaat het om circa een kwart. De grootste groei (in absolute zin) zit bij bedrijven met meer dan 500 werkzame personen. Deze groep bedrijven is tussen 2019 en 2021 gegroeid met bijna 6.000 werkzame personen.
De grootste banengroei zien we in de financiële dienstverlening (+7,8%). Ook in de bouw (+4,9%) en transport/communicatie (+4,5%) steeg het aantal banen bovengemiddeld. In de horeca zijn nu minder banen (-5,9%). Ook in de sector cultuur, sport en recreatie (-1,3%) is het aantal banen afgenomen. Sommige sectoren zijn qua werkgelegenheid en omzet hard geraakt door de coronamaatregelen, maar dit is niet goed zichtbaar in deze cijfers. Dit heeft te maken met de steunmaatregelen en het aantal startende bedrijven in deze sectoren.
Meeste werkgelegenheid in zakelijke diensten en zorg
De zakelijke dienstverlening is qua werkgelegenheid de grootste sector in Utrecht (54.000 werkzame personen). Binnen deze sector is bijna een kwart (23%) van de werkzame personen een zelfstandig ondernemer. Tussen 2019 en 2021 is de sector met ruim 3.000 banen gegroeid. Ook in de gezondheidszorg werkt een groot aantal mensen. Deze sector is met ruim 42.000 werkzame personen tweede qua omvang van werkgelegenheid.
Het aantal banen in het Stationsgebied e.o. is de laatste jaren sterk gegroeid tot meer dan 43.000 in 2021. In de Binnenstad is de werkgelegenheid in het afgelopen jaar gedaald naar ruim 21.000 werkzame personen. Dit komt deels door een daling van het aantal banen in de horeca (-4,5%) tussen 2018 en 2021. Lage Weide en Papendorp lieten in 2021 de grootste groei te zien en huisvesten nu allebei ruim 17.000 banen.
Herberekening cijfers 2013-2020
CBS heeft de tabel Arbeidsdeelname vanaf 2003 herberekend. Dit gaat onder ander over cijfers over werkloosheid en arbeidsparticipatie. Vanwege wijzigingen in het onderzoeksdesign en de vragenlijst van de Enquête Beroepsbevolking (EBB) zijn de cijfers over 2021 niet zonder meer vergelijkbaar met de cijfers tot en met 2020, daardoor zijn de uitkomsten voor de periode 2013-2020 herberekend om aan te sluiten op de uitkomsten vanaf 2021. Bij verdere detaillering van de uitkomsten naar baan- en persoonskenmerken kunnen er van 2020 op 2021 desondanks verschillen zijn als gevolg van de nieuwe methode.
Aantal Utrechters met betaald werk groeit verder
In 2021 groeide het aantal Utrechters met betaald werk naar 211.000. Een toename van 4.000. In 2020 was de groei de helft lager met 2.000. De netto arbeidsparticipatie, het percentage inwoners van 15 t/m 74 jaar dat een baan heeft, stijgt hierdoor naar 74,8%. Dit percentage ligt in Utrecht hoger dan het landelijk gemiddelde (70,4%) en hoger dan in de andere drie grote steden. In Utrecht is de netto arbeidsparticipatie het hoogst in de leeftijdsgroep 25-44 jaar (86,4%). In de jongere (15-24 jaar) en oudere (45-74 jaar) leeftijdsgroepen ligt de netto arbeidsparticipatie lager (respectievelijk 71,7% en 59,7%).
Sterke toename mensen in loondienst, minder zelfstandigen
Van alle Utrechters met betaald werk heeft 86% een baan in loondienst en werkt 14% als zelfstandige. Het aantal zelfstandigen is volgens het CBS gedaald van 33.000 in 2020 naar 30.000 in 2021. Het aantal zelfstandigen ligt daarmee nog wel hoger dan in 2018 en 2019. Het aantal werknemers is tussen 2020 en 2021 met 7.000 toegenomen. Dit is een ander beeld dan wat we een jaar eerder zagen. Toen daalde het aantal mensen in loondienst en nam het aantal zelfstandigen toe.
Hoewel er ook inwoners zijn die twee banen hebben of mensen die werk in loondienst met een zelfstandig beroep combineren, kijkt het CBS naar het zwaartepunt: alleen de categorie waar iemand de meeste uren in werkzaam is telt mee
Werkloosheid in 2021 iets gedaald
Het werkloosheidspercentage in de gemeente Utrecht is in 2021 gedaald van 4,9% naar 4,5% van de beroepsbevolking. Ook het aantal mensen dat valt onder de werkloze beroepsbevolking is in 2021 gedaald (van 10.600 naar 10.200). Deze mensen hebben geen betaalde baan, terwijl ze wel direct beschikbaar zijn voor werk en recent naar werk hebben gezocht. Het percentage werkloosheid in Utrecht (4,5%) ligt iets boven het landelijk gemiddelde (4,2%), dat vorig jaar ook is gedaald.
Van de vijf grote steden heeft Utrecht het laagste werkloosheidspercentage, gevolgd door Eindhoven (4,6%), Den Haag (6,2%), Amsterdam (6,6%) en Rotterdam (7,3%). Werkloosheid gaat volgens de gehanteerde definitie van het CBS over mensen die geen werk hebben, maar wel direct (binnen twee weken) inzetbaar zijn op de arbeidsmarkt. Hierdoor zijn bijvoorbeeld niet alle bijstandsgerechtigden in de werkloosheidscijfers opgenomen.
Aantal openstaande en nieuwe vacatures piekt eind 2021
Het aantal openstaande en nieuwe vacatures groeide in 2020 in arbeidsmarktregio Midden-Utrecht. Deze ontwikkeling zet in het tweede kwartaal van 2021 door voor. Het aantal nieuwe vacatures per kwartaal gaat richting de 30.000. Er zijn veel nieuwe vacatures voor technische, bedrijfseconomische en administratieve beroepen. De vraag naar deze beroepen was al hoog, maar is nog verder toegenomen. Voor de online vacatures van het UWV lijkt de piek achter de rug. Begin 2022 zijn er 11.593 openstaande vacatures. De meeste hiervan zijn voor vrachtwagenchauffeur binnenland (625), magazijnmedewerker (470), onderhoudsmonteur machines/installaties (349) en medewerker klantenservice (347).
Toenemende spanning op zeer krappe arbeidsmarkt
In arbeidsmarktregio Midden-Utrecht is de spanning hoog. Alleen in Zeeland is de spanning hoger. In 2021 is de spanning met grote sprongen toegenomen. De spanning is de verhouding tussen het aantal openstaande vacatures en het aantal kortdurend werkzoekenden. Hoe krapper de arbeidsmarkt, hoe moeilijker het voor werkgevers is om aan geschikt personeel te komen. Grote tekorten aan personeel in de regio Midden-Utrecht doen zich voor binnen de technische beroepen, ICT-beroepen, transport en logistieke beroepen (vrachtwagenchauffeurs), bedrijfseconomische en administratieve beroepen (transportplanners en logistiek medewerkers) en beroepen in zorg en welzijn (gespecialiseerd verpleegkundigen).
Landelijk is de spanning op de arbeidsmarkt in het vierde kwartaal van 2021 verder toegenomen. Volgens het CBS is dit een direct gevolg van de aanhoudende groei van het aantal vacatures en de verdere daling van het aantal werklozen. Ook het aantal banen bleef groeien. Er zijn meer vacatures dan werklozen.