Energie
Samenvatting
Het energiegebruik (-7%) en de CO2-uitstoot (-8%) in Utrecht daalden in 2023. 12% van het elektriciteitsgebruik werd in 2023 hernieuwbaar opgewekt. Het aandeel daken met zonnepanelen groeide in 2024 naar 38%. Het elektriciteitsnet is vol, dat hindert vestiging van nieuwe bedrijven, nieuwbouw van woningen en de verduurzaming waaronder grootschalige aanleg van zonnepanelen. In 2024 zijn er 104.000 woningen met een aansluiting op aardgas voor verwarming. Het aantal publieke oplaadpunten voor elektrische auto’s steeg met 14%.
In het kort
- Daling van energiegebruik (-7%) en CO2-uitstoot (-8%) in 2023
- Op 38% van de Utrechtse daken liggen zonnepanelen
- 104.000 woningen met een aansluiting op aardgas voor verwarming
- Het elektriciteitsnet is vol, dat hindert verduurzaming en nieuwbouw
- 14% groei van publieke oplaadpunten voor elektrische auto’s
- Aandeel isolatiemaatregelen blijft gelijk, elektrisch koken groeit
| 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| CO2-emissie (kg/inwoner) | 4.518 | 3.948 | 4.043 | 3.750 | 3.388 | - |
| CO2-uitstoot totaal (in 1.000 ton)* | 1.605 | 1.416 | 1.458 | 1.368 | 1.258 | - |
| totaal energiegebruik (TeraJoule) | 13.972 | 13.877 | 13.834 | 13.277 | 12.316 | - |
| aanwezig vermogen zonnepanelen in Utrecht (kWpiek) | 74.434 | 99.684 | 128.928 | 167.052 | 210.719 | - |
| % hernieuwbare energie | 7,8 | 11,4 | 14,1 | 14,7 | - | - |
| % hernieuwbare elektriciteit** | 4,2 | 6,0 | 7,2 | 10,1 | 11,7 | - |
| % daken met zonnepanelen | - | - | - | - | - | 38 |
| % inwoners dat energie en milieu spaart door regelmatig lopend of op de fiets te gaan | 78 | - | 79 | - | 76 | - |
| % inwoners dat energie en milieu spaart door geen of minder vlees te eten | 44 | - | 46 | - | 44 | - |
| aantal (semi-)publieke laadpunten*** | 1.850 | 2.829 | 3.882 | 5.016 | 5.568 | 6.450 |
| % huishoudens met een of meerdere elektrische auto's | 4 | - | - | - | 9 | - |
** 2023 is een eigen berekening op basis van klimaatmonitor.
*** Aantal publieke laadpunten per december, het aantal semipublieke ook, behalve voor 2024, die per juni; een laadpaal heeft meestal twee laadpunten.
Bron: Klimaatmonitor, bewerking gemeente Utrecht; Inwonersenquête, gemeente Utrecht
In 2024 is geen gemeentelijke Inwonersenquête afgenomen. Deze enquête houden we elke twee jaar. In 2026 zijn nieuwe cijfers over 2025 beschikbaar.
Daling van energiegebruik (-7%) en CO2-uitstoot (-8%) in 2023
Ten opzichte van 2022 is het totale gebruik van energie binnen de gemeente Utrecht in 2023 met 7% gedaald. De grootste absolute dalingen zien we bij gasverbruik bij zowel woningen als bedrijven. Elektriciteits- en warmtegebruik bij woningen daalden ook. Een belangrijke oorzaak hiervan waren de hoge energieprijzen die aangepast gedrag (bijvoorbeeld thermostaat lager) en energiebesparende maatregelen hebben gestimuleerd.
Tussen 2022 en 2023 daalde de CO2-uitstoot binnen de gemeente Utrecht met 8%. Dalingen van de CO2-uitstoot van zowel zakelijk gebruikte elektriciteit en gasverbruik van woningen droegen hier het meeste aan bij. Naast de daling van CO2-uitstoot door minder energiegebruik, werd ook de (landelijke) uitstootfactor van elektriciteit gunstiger (door meer hernieuwbare elektriciteit). De uitstootfactor van warmte was iets minder gunstig dan het jaar ervoor. Per inwoner daalde de CO2-uitstoot (- 9%) sterker dan de totale CO2-uitstoot (-8%), omdat het aantal inwoners toenam.
Op 38% van de Utrechtse daken liggen zonnepanelen
Er is op basis van luchtfoto’s van mei – juli 2024 bepaald dat er op 38% van alle daken zonnepanelen lagen. Doordat een andere methode is gebruikt en de techniek is verbeterd, zijn de cijfers niet met voorgaande jaren te vergelijken. In Leidsche Rijn (60%) en Vleuten-de Meern (51%) hebben relatief de meeste gebouwen een zonnepaneel. Het opgestelde vermogen van zonnepanelen nam tussen 2022 en 2023 met 26% toe. Het aandeel hernieuwbare elektriciteit steeg van 6,0% (2020) naar 10,3% (2022) en naar 12,0% (eigen berekening op basis van de klimaatmonitor voor 2023). In Utrecht bestaat de hernieuwbare elektriciteit bijna volledig uit opgewekte zonne-energie op daken. Het zonneveld Meijewetering is in het najaar van 2023 in gebruik genomen en zal vanaf 2024 bijdragen aan het aandeel hernieuwbare elektriciteit in de stad.
104.000 woningen met een aansluiting op aardgas voor verwarming
Aan het begin van 2024 zijn er ruim 104.000 woningen met een aansluiting op aardgas voor verwarming. Daarnaast zijn er bijna 15.000 woningen die gas alleen gebruiken om te koken. Vanaf 2018 is het verplicht nieuwbouwwoningen op een duurzaam alternatief voor gas aan te sluiten. In totaal zijn er nu ruim 48.000 woningen zonder gasaansluiting. Utrecht heeft met Nieuwegein en Almere een van de hoogste percentages woningen zonder gasaansluiting (29%) van Nederland. In heel Nederland is het aandeel woningen zonder een gasaansluiting begin 2022 ongeveer 10%. Tot en met 2024 zijn er in Utrecht ruim 6.000 woningen en gebouwen op particulier initiatief van het aardgas afgesloten.
Als het 'Besluit gemeentelijke instrumenten warmtetransitie' in werking treedt, krijgt de gemeente de beschikking over de aansluitgegevens van de netbeheerders en warmtebedrijven. Tot dan toe zijn deze aantallen een zo goed mogelijke benadering op basis van de bij ons beschikbare gegevens.
Het elektriciteitsnet is vol, dat hindert verduurzaming en nieuwbouw
Het elektriciteitsnet kan de toegenomen vraag naar elektriciteit niet aan. Dit betekent dat er voorlopig geen grote nieuwe aansluitingen voor levering (door zonnevelden, grote daken met zonnepanelen en windmolens) en afname (door supermarkten, grootschalige horeca, kantoren en fabrieken) van elektriciteit mogelijk zijn. Voor 2025 dreigen ook problemen voor kleine aansluitingen (huizen).
14% groei publieke oplaadpunten voor elektrische auto’s
Het aantal publieke laadpunten groeide in heel 2024 met 14% tot 4.222. Het aantal semipublieke laadpunten groeide in het eerste halfjaar van 2024 met 19% tot 2.228. In de gemeente Utrecht zijn er in juni 2024 16,5 laadpalen per 1.000 inwoners. Dat is hoger dan in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. De beschikbaarheid van laadpalen is over bijna heel de stad op voldoende niveau. Als in een buurt de laadpalen een te hoge bezetting krijgen, worden er nieuwe locaties aan het locatieplan toegevoegd.
Aandeel isolatiemaatregelen blijft gelijk, elektrisch koken groeit
Dubbelglas of voorzetramen zijn nog steeds de meest populaire energiebesparende maatregelen in woningen. Ongeveer de helft van de woningen heeft muurisolatie (57%), dakisolatie (51%) en/of vloerisolatie (49%). Utrechters met een koopwoning treffen vaker energiebesparende maatregelen in hun woning dan mensen met een huurwoning. Zo heeft 93% van de inwoners met een koopwoning dubbelglas of voorzetramen versus 74% van de inwoners met een huurwoning. Ook bij minder gebouwgebonden maatregelen zoals groene stroom scoren kopers hoger (66%) dan huurders (36%). Deze cijfers dateren uit 2023 en zullen in 2025 worden geactualiseerd.