Primair onderwijs
Samenvatting
Het aantal Utrechtse leerlingen in het primair onderwijs neemt langzaam af. Het aantal fte leraren in 2021 is ongeveer gelijk aan dat in 2018. Twee derde van de kinderen gaat graag naar school en ouders zijn vaker tevreden over het basisonderwijs. 98% van de kinderen behaald het fundamentele niveau voor taal- en leesvaardigheid. Onderwijssegregatie op basis van inkomen is groter dan die op basis van opleiding en herkomst.
In het kort
- Aantal Utrechtse leerlingen in het primair onderwijs neemt langzaam af
- Twee derde van de kinderen gaat graag naar school
- Vier basisscholen hebben het inspectieoordeel 'goed'
- Onderwijssegregatie naar inkomen het grootst
| 2019/2020 | 2020/2021 | 2021/2022 | 2022/2023 | 2023/2024 | |
|---|---|---|---|---|---|
| aantal Utrechtse leerlingen in primair onderwijs | 32.135 | 32.049 | 31.597 | 31.401 | 31.207 |
| waarvan basisonderwijs (bo) | 30.178 | 30.017 | 29.542 | 29.333 | 29.111 |
| waarvan speciaal basisonderwijs (sbo) | 672 | 690 | 646 | 618 | 585 |
| waarvan speciaal onderwijs (so) | 689 | 719 | 754 | 807 | 850 |
| waarvan voortgezet speciaal onderwijs (vso) | 596 | 623 | 655 | 643 | 661 |
| aantal fte leraren in Utrechts basisonderwijs* | 1.681 | 1.621 | 1.687 | - | - |
| % leerlingen met referentieniveau 1F of hoger voor taalvaardigheid** | - | 96 | 98 | - | - |
| % leerlingen met referentieniveau 1F of hoger voor leesvaardigheid** | - | 98 | 98 | - | - |
| % leerlingen met referentieniveau 1F of hoger voor rekenvaardigheid** | - | 92 | 94 | - | - |
| % leerlingen dat (heel) vaak graag naar school gaat*** | 68 | - | 65 | - | - |
| % ouders dat (zeer) tevreden is met het basisonderwijs in de buurt**** | 79 | - | 75 | - | 81 |
** Betreft het aantal leerlingen zonder ontheffing voor de eindtoets, met een hoofdinschrijving in het basisonderwijs of speciaal basisonderwijs. 1F is het fundamentele niveau voor taal-, lees- en/of rekenvaardigheid dat zo veel mogelijk leerlingen aan het eind van de basisschool moeten beheersen. Cijfers voor schooljaar 2019/2020 zijn niet beschikbaar. Scholen hebben dat jaar door coronamaatregelen geen toetsen afgenomen.
*** De tevredenheid wordt gemeten o.b.v. het aantal leerlingen in groep 7 & 8 dat een oordeel geeft (nooit, soms, vaak, heel vaak).
**** De tevredenheid wordt gemeten o.b.v. het aantal inwoners met kinderen tot 18 jaar dat een oordeel geeft (tevreden, ontevreden, neutraal).
Bron: DUO (aantallen leerlingen, cijfers over 2023/2024 voorlopig); Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap - functiemix; Jeugdmonitor Utrecht; Inwonersenquête, gemeente Utrecht
Aantal Utrechtse leerlingen in het primair onderwijs neemt langzaam af
Er gaan 31.207 Utrechtse leerlingen in Utrecht naar school binnen het primair onderwijs (2023/2024). Het aantal leerlingen in het primair onderwijs neemt licht af sinds schooljaar 2018/2019 (32.149 Utrechtse leerlingen). In zes jaar tijd gaan er 3% minder Utrechtse leerlingen naar het primair onderwijs. Het aantal fte leraren in het basisonderwijs was in 2021 (1.687 fte) nog ongeveer gelijk aan dat in 2018 (1.680 fte). De omvang van het aantal leerlingen volgt de demografische ontwikkeling in de stad. In 2015 piekte het aantal 4-jarige Utrechters. Op deze leeftijd starten kinderen doorgaans in het primair onderwijs. In 2020 waren er voor het eerst minder 4-jarigen dan acht jaar daarvoor en deze trend zet door tot in 2024. Informatie over onderwijshuisvesting en de prognose van leerlingaantallen is te vinden op de pagina onderwijsbeleid van de gemeente Utrecht.
Twee derde van de kinderen gaat graag naar school
In 2021 gingen twee op de drie Utrechtse kinderen in groep 7 en 8 graag naar de basisschool (65%). Dat is een afname ten opzichte van 2017 (72%). 82% van de kinderen in groep 7 en 8 vindt dat ze het (heel) goed doen op school (2021). Utrechtse cijfers over 2023 komen deze zomer beschikbaar. Landelijk is sinds 2013 sprake van een dalende trend in de schoolwaardering. Schoolwaardering neemt af naarmate leerlingen ouder zijn en komt vaker voor bij kinderen die niet met beide ouders in één huis wonen. Ouders zijn in 2023 vaker (zeer) tevreden over het basisonderwijs in de buurt (81%) dan in 2021 (75%).
Vier basisscholen hebben het inspectieoordeel 'goed'
In 2023 telde Utrecht drie basisscholen die volgens inspectieoordelen onvoldoende of zeer zwak presteren. Dat is er één meer dan de jaren daarvoor. De Onderwijsinspectie beoordeelde vier basisscholen als goed, namelijk OBS Overvecht (met vier locaties), RKBS De Pijlstaart, RKBS Hof ter Weide en Taalschool Utrecht. OBS De Kleine Dichter en OBS De Panda zijn in 2020, 2021 en 2022 als goed beoordeeld en hebben in 2023 geen oordeel meer ontvangen omdat de scholen niet recent zijn onderzocht door de Onderwijsinspectie. Van alle Utrechtse kinderen in groep 8 heeft 98% het 1F-niveau voor taal- en leesvaardigheid behaald. Voor rekenen is dit 94%. 1F is het fundamentele niveau voor taal-, lees- en/of rekenvaardigheid dat zo veel mogelijk leerlingen aan het eind van de basisschool moeten beheersen.
| 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|
| aantal basisscholen met inspectieoordeel ‘onvoldoende’ of ‘zeer zwak’ | 2 | 2 | 2 | 3 |
| aantal basisscholen met inspectieoordeel ‘goed’ | 5 | 6 | 5 | 4 |
Onderwijssegregatie naar inkomen het grootst
In 2023 hebben we onderzocht in welke mate Utrechtse kinderen met verschillende achtergrondkenmerken samen naar de basisschool gaan. In Utrecht is de onderwijssegregatie op basis van inkomen groter dan die op basis van de opleiding en herkomst van de ouders. De onderwijssegregatie in steden is groter dan gemiddeld in Nederland, dat geldt ook voor Utrecht. Binnen de G4-gemeenten is de onderwijssegregatie naar inkomen het laagst in Utrecht, samen met Amsterdam. Uit landelijk onderzoek blijkt dat de onderwijssegregatie in Utrecht naar zowel inkomen, opleiding als herkomst is afgenomen sinds schooljaar 2017/2018. In de Utrechtse segregatiemonitor basisonderwijs is ook gekeken naar woonsegregatie en onderwijssegregatie per wijk.