Zelfredzaamheid

Samenvatting

13% van de Utrechters ontvangt informele hulp, zoals hulp in de huishouding, hulp bij het klaarmaken van warme maaltijden of hulp bij het regelen van geldzaken/administratie. Het zelforganiserend vermogen van inwoners is stabiel over de jaren, maar er zijn verschillen zichtbaar naar groepen. Het aandeel mantelzorgers is in tijden van corona stabiel gebleven.

In het kort

• Zelforganiserend vermogen stabiel, verschillen zichtbaar binnen de stad
• Zelf hulp regelen gedurende de coronaperiode minder vanzelfsprekend dan ervoor 
• Ontvangen informele hulp stabiel
• Evenveel mantelzorgers ondanks coronaperiode
• Utrechters in een kwetsbare situatie in beeld

Zelforganiserend vermogen stabiel, verschillen zichtbaar binnen de stad

Utrechters scoren in 2021 gemiddeld een 7,0 voor zelforganiserend vermogen, vergelijkbaar met 2019. Deze score op een schaal van 1 tot 10 komt tot stand op basis van stellingen of iemand zich weet te redden in moeilijke tijden, zelf hulp regelt als dat nodig is en daarvoor een beroep kan doen op zijn/haar netwerk. Zelforganiserend vermogen neemt af naarmate mensen ouder worden. Ook Utrechters met basisonderwijs of vmbo als hoogst behaalde opleiding, Utrechters met een lichamelijke of psychische beperking en Utrechters die precies of slecht kunnen leven van hun inkomen scoren hierop lager.

Zelf hulp regelen gedurende de coronaperiode minder vanzelfsprekend dan ervoor 

Gedurende de coronaperiode heeft een verschuiving plaatsgevonden in het gemak waarmee Utrechters zelf hulp regelen en organiseren als dat nodig is. Ten opzichte van 2019 geven in 2021 minder mensen aan (vrijwel) altijd hulp te regelen (49% in 2021 en 52% in 2019), terwijl meer mensen aangeven dit soms te doen. 8% van de Utrechters regelt en organiseert niet zelf hulp als dat nodig is, dit aandeel is stabiel gebleven ten opzichte van 2019. Utrechters die slecht kunnen leven van hun inkomen en Utrechters met basisonderwijs of vmbo als hoogst behaalde opleiding geven vaker dan gemiddeld aan niet zelf hulp te regelen als dat nodig is.

Ontvangen informele hulp stabiel

In 2021 ontving 13% van de Utrechters informele hulp vanwege gezondheidsproblemen, van bijvoorbeeld partner, familie, vrienden, buurtbewoners of een vrijwilliger(sorganisatie). Dit aandeel is vergelijkbaar met 2019. Utrechters die slecht kunnen leven van hun inkomen en Utrechters met basisonderwijs of vmbo als hoogst behaalde opleiding ontvangen twee tot drie keer zo vaak informele hulp dan gemiddeld in Utrecht. Opvallend is dat deze groepen ook vaker dan gemiddeld aangeven niet zelf hulp te regelen als dat nodig is, zoals beschreven in de vorige alinea. Informele hulp bij gezondheidsproblemen komt daarnaast vaker voor bij ouderen en bij mensen met een lichamelijke of psychische beperking. De meest genoemde vormen van informele hulp zijn hulp in de huishouding, hulp bij het klaarmaken van warme maaltijden en hulp bij het regelen van geldzaken/administratie. Het aandeel Utrechters dat voor deze zaken formele (betaalde) hulp ontvangt ligt lager dan het aandeel dat hiervoor informele hulp ontvangt.

Evenveel mantelzorgers ondanks coronaperiode

9% van de Utrechters van 18 jaar en ouder verleent intensieve mantelzorg, blijkt uit de Gezondheidspeiling 2020. Zij geven langer dan drie maanden en/of meer dan acht uur per week hulp aan naasten. Utrechters in de leeftijd van 55 t/m 64 jaar geven het vaakst mantelzorg. Van alle mantelzorgers voelt 14% zich belast door de zorg die zij geven. Het aandeel mantelzorgers is, ondanks de coronaperiode, vergelijkbaar met voorgaande jaren. Maar uit het Utrechtse Bewonerspanel weten we dat bijna alle mantelzorgers (93%) problemen hebben ervaren met het geven van mantelzorg als gevolg van de coronaperiode.