Zelfredzaamheid

Samenvatting

15% van de Utrechters ontvangt informele hulp bij huishouding of verzorging, geldzaken of administratie en gebruik van internet. Het verlenen van mantelzorg is stabiel over de jaren, maar mantelzorgers voelen zich vaker zwaar belast. Het doen van aanvragen of het maken van afspraken via internet is lastig voor 27% van alle Utrechters. 

In het kort

• 15% van de Utrechters ontvangt informele hulp
• Inburgeraars en Utrechters in kwetsbare situatie ontvangen vaak hulp bij financiën
• Mantelzorgers voelen zich vaker zwaar belast
• Ruim kwart van Utrechters heeft moeite om internet te gebruiken bij aanvragen of afspraken

15% van de Utrechters ontvangt informele hulp

Het aandeel Utrechters dat informele hulp ontvangt bij zaken die zelf niet lukken op het gebied van huishouding of verzorging, geldzaken of administratie en gebruik van internet bedraagt 15%. Informele hulp is onbetaalde hulp van familie, vrienden, buren of een vrijwilliger(sorganisatie). Daarnaast ontvangt 12% formele hulp van een betaalde hulp of organisatie. In totaal ontvangt bijna een kwart van de Utrechters enige vorm van hulp, betaald of onbetaald. Inwoners krijgen vaker hulp van een betaalde hulp of organisatie bij huishouding of verzorging, dan bij geldzaken of het gebruik van internet. Informele hulp ligt ongeveer gelijk voor de drie categorieën waarbij inwoners hulp kunnen ontvangen. Ouderen, Utrechters zonder opleiding of met primair onderwijs/vmbo en Utrechters die slecht kunnen leven van hun inkomen ontvangen ruim twee keer zo vaak informele hulp als gemiddeld in Utrecht. 

Inburgeraars en Utrechters in kwetsbare situatie ontvangen vaak hulp bij financiën 

Onderzoek onder inburgeraars in Utrecht laat zien dat zij vaker hulp ontvangen bij geldzaken of administratie dan gemiddeld in Utrecht: 26% ontvangt informele hulp, 12% formele hulp. Hieronder valt ook de (wettelijk verplichte) ondersteuning van de gemeente. Een kwart ontvangt geen hulp bij geldzaken of administratie, maar zou dat wel willen. Ook Utrechters in een kwetsbare situatie krijgen vaak hulp bij hun financiën (45%), blijkt uit onderzoek van panel Meetellen. Meestal van een bewindvoerder, curator of organisatie in de stad en een kleiner deel van vrienden of familie. 9% van de panelleden krijgt geen hulp, maar zou dat wel graag willen.

Mantelzorgers voelen zich vaker zwaar belast 

9% van de Utrechters van 18 jaar en ouder verleent intensieve mantelzorg, blijkt uit de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2022. Zij geven langer dan drie maanden en/of meer dan acht uur per week hulp aan naasten. Dit percentage ligt al jaren op hetzelfde niveau. Van alle mantelzorgers voelt 26% zich zwaar belast door de zorg die zij geven, bijna een verdubbeling ten opzichte van 2020 toen 14% van de mantelzorgers zich zwaar belast voelde. Deze stijging is ook landelijk zichtbaar. Oorzaken die tijdens duidingsgesprekken met mantelzorgers en professionals genoemd worden zijn onvoldoende afname van overbelasting na de coronacrisis, wachtlijsten en personeelstekorten. Uit onderzoek van het SCP blijkt dat jongeren (16 t/m 24 jaar) die intensief mantelzorg verlenen minder gelukkig en tevreden over hun leven zijn en meer tijdsdruk ervaren dan anderen. Meer informatie over jonge mantelzorgers staat op de Volksgezondheidsmonitor Utrecht. 

Ruim kwart van Utrechters heeft moeite om internet te gebruiken bij aanvragen of afspraken 

Landelijk onderzoek laat zien dat Nederlanders digitaal steeds vaardiger worden, maar dat deze vaardigheden sterk verschillen naar leeftijd en opleiding. Minder digitale vaardigheid zien we in Utrecht bij inwoners van 65 jaar en ouder, bij inwoners zonder opleiding of met primair onderwijs/vmbo en ook bij inwoners die slecht kunnen leven van hun inkomen. Van hen geeft ongeveer de helft aan moeite te hebben met het doen van aanvragen of maken van afspraken via internet. Een kwart van de Utrechters die moeite hebben met het gebruik van internet voor het doen van aanvragen of het maken van afspraken, ontvangt hulp bij het gebruik van internet. Hierbij maken zij vaker gebruik van het informele hulpnetwerk van familie, vrienden, buren of een vrijwilliger(sorganisatie) dan van betaalde hulp (20% versus 4%). Uit onderzoek van panel Meetellen naar digitale vaardigheden van Utrechters in een kwetsbare situatie bleek dat panelleden vooral het gebruik van DigiD lastig vinden.