Aanbod cultuur & erfgoed

Samenvatting

Het aantal optredens in Utrecht is in 2023 hoger dan in 2022 en 2021. Het aanbod van musea en podiumkunsten in de buurt is kleiner dan in de andere G4-steden. Tussen wijken zijn grote verschillen in de afstand tot culturele voorzieningen zoals musea, podiumkunsten en bioscopen. Verder is bijna de helft van de inwoners tevreden over de aanwezigheid van erfgoed en monumenten in hun buurt. 

In het kort

• Meer optredens dan in 2020 en 2021 
• Aanbod aan musea en podiumkunsten kleiner dan in andere grote steden
• Grote verschillen tussen wijken in afstand tot cultuur
• Bijna helft inwoners tevreden over erfgoed en monumenten in de buurt

Meer optredens dan in 2020 en 2021 

In 2023 waren in Utrecht 2.954 voorstellingen, meer dan in 2022 (2.762) en 2020 (1.253). Dit komt door de coronapandemie waardoor theaters en andere culturele instellingen een (groot) deel van het jaar gesloten waren. Vergeleken met 2019 (3.238 voorstellingen) is het aantal voorstellingen in 2023 juist lager. Deze cijfers gaan alleen over professionele podiumkunsten. 

In Utrecht bestaat 49% van de voorstellingen uit muziek, terwijl dit in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag tussen de 21% en 41% ligt.  Uit cijfers van de Atlas voor gemeenten blijkt dat Utrecht na Amsterdam het grootste aantal podiumkunsten van Nederland heeft. 

Aanbod aan musea en podiumkunsten kleiner dan in andere grote steden 

Van de grote steden heeft Amsterdam in 2023 veruit het grootste culturele aanbod binnen vijf kilometer van de woning. In Den Haag en Rotterdam is het aanbod binnen vijf kilometer ook groter dan in Utrecht, maar het verschil is minder groot dan met Amsterdam. De gemiddelde afstand tot een museum of tot podiumkunsten in Utrecht is ook minder dan in Amsterdam. In Utrecht is de gemiddelde afstand tot een museum 3,0 kilometer en in Amsterdam 2,5 kilometer. Voor podiumkunsten is dat 2,1 kilometer in Utrecht en 1,8 kilometer in Amsterdam. De gemiddelde afstand tot een poppodium en bioscoop is in Utrecht lager dan in de andere grote steden. 

Grote verschillen tussen wijken in afstand tot cultuur 

Inwoners van Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern wonen verder van musea, podiumkunsten, poppodia en bioscopen dan inwoners van andere wijken. Zij wonen gemiddeld ongeveer vijf kilometer van een museum, terwijl dit in de Binnenstad 700 meter en in Oost 1 kilometer is. Verder is de afstand ook groter in wijken ten westen van het Amsterdam-Rijnkanaal. In Vleuten-De Meern is de gemiddelde afstand 4,9 kilometer en in Leidsche Rijn 5,5 kilometer. Ook in Overvecht is de gemiddelde afstand met 3,0 kilometer relatief groot. In de oude(re) wijken zijn meer bioscopen binnen vijf kilometer te vinden dan in Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern.

Bijna helft inwoners tevreden over aanwezigheid erfgoed en monumenten in de buurt 

49% van de Utrechters is hier (zeer) tevreden over en 12% is juist (zeer) ontevreden. Ook is een groot deel (39%) neutraal. Daarnaast heeft 14% geen menig of weet het niet. In de wijken Binnenstad, Oost, West en Noordoost is de tevredenheid hoger dan gemiddeld in Utrecht. In Overvecht, Zuidwest, Leidsche Rijn, Noordwest en Zuid zijn inwoners juist minder tevreden dan gemiddeld. Kijk hier voor een overzicht van de spreiding van monumenten in de verschillende wijken. 

Utrecht heeft 3.406 monumenten, waarvan1.686 rijksmonumenten en 1.720 gemeentelijke monumenten. In Utrecht staan 1.578 gebouwde rijksmonumenten. Dit is het hoogste aantal na Amsterdam (7.688) en Maastricht (1.672). Er zijn zes rijksbeschermde stads- en dorpsgezichten zoals Haarzuilens, de historische binnenstad en Blauwkapel. Het Minstroomgebied is een gemeentelijk beschermd stadsgezicht. De meeste monumenten bevinden zich in de historische binnenstad, maar ook in andere wijken staan veel monumenten zoals Villa Jongerius of het Rietveld-Schröderhuis. Sinds 2021 staan het archeologische erfgoed van de Romeinse Limes en de Nieuwe Hollandse Waterlinie op de Unesco-werelderfgoedlijst. Het Rietveld-Schröderhuis staat al langer op de werelderfgoedlijst van Unesco.