Initiatieven

Samenvatting

In 2021 heeft vier op de tien Utrechters (41%) buurtactiviteiten ondernomen. Daarvan had 42% geen ondersteuning nodig. Het aantal aanvragen voor het Initiatievenfonds is in 2022 weer gestegen ten opzichte van de twee voorgaande jaren.

In het kort

• Vier op de tien onderneemt buurtactiviteit(en) zoals schoonhouden van de openbare ruimte
• Meeste inwoners hebben geen ondersteuning nodig bij buurtactiviteit
• Een op de tien heeft financiële ondersteuning nodig bij activiteiten in de buurt
• Aantal aanvragen voor Initiatievenfonds weer gestegen in 2022
• Bekendheid met Initiatievenfonds verschilt tussen wijken en leeftijdsgroepen
• Aantal subsidieverleningen voor energieadvies aan huis is gestegen
• Utrecht 900: ruim 500 subsidieaanvragen van inwoners en organisaties

Vier op de tien onderneemt buurtactiviteit(en) zoals schoonhouden van de openbare ruimte

In 2021 heeft vier op de tien Utrechters (41%) buurtactiviteiten ondernomen. De meest genoemde buurtactiviteit is het schoonhouden van de openbare ruimte, zoals straatvegen of afval opruimen. Drie op de tien geeft aan dit al te doen. Van de Utrechters biedt 13% zorg of hulp aan buurtbewoners, zoals het doen van boodschappen of klusjes. 39% doet dit nu nog niet, maar wil dit wel doen. Ook geeft 34% aan dat ze wel willen helpen bij een buurtactiviteit, bijvoorbeeld een schoonmaakactie of een buurtfeest. Voor alle activiteiten geldt dat ongeveer 10% niet kan deelnemen aan deze buurtactiviteiten. Jongeren in de leeftijd 18 t/m 29 jaar geven minder vaak aan buurtactiviteiten te ondernemen (27%) dan oudere leeftijdsgroepen, behalve wanneer het gaat om het helpen bij een ontmoetingsplek in de buurt of bij het organiseren van een bijeenkomst over milieu en duurzaamheid. Inwoners van de wijken Vleuten–De Meern (49%) en Noordoost (46%) ondernemen gemiddeld vaker buurtactiviteiten en inwoners van de Binnenstad (33%) en Zuidwest (37%) gemiddeld minder vaak.

Meeste inwoners hebben geen ondersteuning nodig bij buurtactiviteit

Van de Utrechters die in 2021 buurtactiviteiten ondernamen, had 42% geen ondersteuning nodig. 34% geeft in 2021 wel aan ondersteuning van de gemeente of een andere organisatie nodig te hebben gehad. Het gaat dan het vaakst om bepaalde spullen en materialen die mensen nodig hebben (20%). Bij het schoonhouden van de openbare ruimte kan dat bijvoorbeeld gaan om afvalknijpers en vuilniszakken. De behoefte aan ondersteuning verschilt niet tussen wijken en ook zien we geen verschillen tussen opleidingen. Jongeren in de leeftijd 18 t/m 29 jaar hebben wel vaker ondersteuning nodig gehad dan oudere leeftijdsgroepen en dan gaat het met name om een vergunning of advies.

Een op de tien heeft financiële ondersteuning nodig bij activiteiten in de buurt

Utrechters kunnen op veel verschillende manieren initiatief nemen om iets te ondernemen in hun buurt, wijk of stad. Wanneer daarvoor financiële ondersteuning nodig is, zijn er verschillende subsidiemogelijkheden voor inwoners. In 2021 heeft 11% van de Utrechters die een buurtactiviteit ondernamen een financiële ondersteuning nodig gehad van de gemeente.

Aantal aanvragen voor Initiatievenfonds weer gestegen in 2022

Het Initiatievenfonds ondersteunt plannen van inwoners die zich vrijwillig willen inzetten voor elkaar, de buurt, wijk of stad. Eigen inzet en draagvlak zijn daarbij belangrijke pijlers. In 2022 zijn 967 initiatieven toegekend. In vergelijking met 2020 en 2021 is het aantal gehonoreerde aanvragen toegenomen, maar is het nog niet op het niveau van voor de coronacrisis. Tussen 2018 en 2019 steeg het aantal toegekende initiatieven nog van 1.230 naar 1.271. De aanvragen voor initiatieven in het fysieke domein en voor bewegen en sport waren in 2021 en 2020 hoger dan in 2019, in met name de wijken Noordoost en Leidsche Rijn. In 2022 zijn deze aanvragen weer vergelijkbaar met het aantal van 2019. De stijging in het fysieke domein in 2020 en 2021 komt mogelijk doordat mensen de openbare ruimte in de eigen buurt belangrijker vonden, omdat mensen meer thuis moesten blijven. De aanvragen in het sociale domein waren in 2020 en 2021 lager dan in 2019, maar zijn in 2022 weer toegenomen. Door de coronamaatregelen waren er in 2020 en 2021 initiatieven die niet door konden gaan, omdat niet alles georganiseerd kon worden.

Bekendheid met Initiatievenfonds verschilt tussen wijken en leeftijdsgroepen

29% van de Utrechters is in 2021 bekend met het Initiatievenfonds. Onder inwoners die zich in de buurt inzetten met een of meer activiteiten is de bekendheid met het Initiatievenfonds groter (42%). Ook zijn er verschillen tussen wijken, leeftijdsgroepen en opleidingen in de bekendheid met het Initiatievenfonds. Inwoners van de wijken Noordoost (39%) en Zuid (33%) kennen vaker het Initiatievenfonds. Daarentegen is de bekendheid lager onder inwoners in de wijken Binnenstad (24%), Zuidwest (23%) en Vleuten-De Meern (25%) en onder de jongste leeftijdsgroep van 18 t/m 29 jaar (17%). Deze verschillen tussen leeftijdsgroepen en wijken zien we deels ook terug bij het ondernemen van buurtactiviteiten. Opvallend is dat gemiddeld meer inwoners in de wijk Vleuten-De Meern activiteiten ondernemen voor de buurt, maar dat de bekendheid met het Initiatievenfonds daar lager is.

Aantal subsidieverleningen voor energieadvies aan huis is gestegen

Naast het Initiatievenfonds zijn er andere financiële regelingen waar inwoners gebruik van kunnen maken. Zo kunnen organisaties, vrijwilligers of een groep buurtbewoners die gezamenlijk activiteiten wil uitvoeren voor elkaar, de buurt of de wijk de subsidie ‘Vrijwillige inzet voor elkaar’ aanvragen, voor bijvoorbeeld de ondersteuning van inwoners in een kwetsbare situatie. In 2022 zijn er 97 subsidies verleend, in 2021 waren dit er nog 113. Ook kunnen inwoners samen met buurtgenoten aan de slag met een idee om de buurt te verbeteren op het gebied van energie, duurzaamheid en milieu. In 2022 zijn 379 subsidies vastgesteld voor de aanleg van groene daken en gevels. In 2021 waren er 412 subsidies vastgesteld. Ook kunnen Utrechtse woningeigenaren een subsidie aanvragen voor energieadvies aan huis. Dit geldt ook voor een kleine vereniging van eigenaren. In 2022 zijn er 167 subsidies vastgesteld. In 2021 waren dat nog 119 vastgestelde subsidies.