Image
Twee vrouwen op een bank tijdens burendag

Maatschappelijke participatie

Samenvatting

82% van de Utrechters doet mee, maar meedoen is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Bijna 4 op de 10 Utrechters doen vrijwilligerswerk, het vaakst op maatschappelijk gebied of bij een sportvereniging. Veel inwoners zijn bereid om buren te helpen of om zich in te zetten voor meer contact in de buurt. 

In het kort

Kerncijfers
  2019 2020 2021 2022 2023
% inwoners dat meedoet* - - - - 82
% inwoners dat zich vrijwillig inzet** - - - - 39
% inwoners dat betrokken is in de buurt bij een of meerdere activiteiten** - - - - 54
% inwoners dat tevreden is over beschikbaarheid van ruimtes voor bewonersactiviteiten in de buurt*** 40 - 39 - 42
* Een inwoner ‘doet mee’ als er sprake is van drie van de volgende vier aspecten: het hebben van (vrijwilligers)werk of school, deelnemen aan sport/culturele activiteiten, actief zijn in de buurt en het hebben van sociale contacten. De vraagstelling is in 2023 voor een aantal subvragen aangepast, hierdoor is een vergelijking met eerdere jaren niet mogelijk.
** De vraagstelling is aangepast en is daarom niet goed te vergelijken met voorgaande jaren.
*** Dit percentage wordt gemeten o.b.v. het aantal inwoners dat een oordeel geeft. De categorie 'weet niet' is hierbij buiten beschouwing gelaten.
Bron: Inwonersenquête, gemeente Utrecht

Niet iedereen doet vanzelfsprekend mee in de samenleving

In een gezonde samenleving is het van belang dat iedereen op zijn manier meedoet aan het maatschappelijk leven. Op basis van een aantal vragen over school, werk, sport, cultuurbezoek, buurtactiviteiten en sociale contacten bepalen we of inwoners in de stad meedoen. In 2023 doet 82% van de Utrechters mee. Voor sommige groepen is meedoen in de samenleving minder vanzelfsprekend. Zo zien we dat naarmate de leeftijd toeneemt, Utrechters minder vaak meedoen (zo doet 61% van de 65-plussers mee). Ook inwoners zonder opleiding of met primair onderwijs/vmbo en inwoners met een havo/vwo/mbo-opleiding doen minder vaak mee. Dit geldt eveneens voor inwoners met een beperking en  inwoners die slecht kunnen leven van hun inkomen.

Bijna 4 op de 10 Utrechters (39%) doet vrijwilligerswerk

Utrechters doen het vaakst vrijwilligerswerk op maatschappelijk gebied, zoals bij goede doelen, een vakbond, gerelateerd aan een godsdienst of in een buurtcentrum. Daarna volgen de sportvereniging en school als grootste categorieën. 16% van de Utrechters doet vrijwilligerswerk op wekelijkse basis. Inwoners met een hbo/wo-diploma en inwoners die goed kunnen leven van hun inkomen doen vaker vrijwilligerswerk. Uit landelijk onderzoek van het CBS blijkt dat na een daling in 2021 (van 44% in 2020 naar 39% in 2021) het aandeel Nederlanders dat actief is als vrijwilliger in 2022 is gestegen naar 41%. Vanwege aanpassingen in de vragenlijst is het voor Utrecht niet mogelijk om een vergelijking te maken met voorgaande jaren. Onderzoek onder inburgeraars in Utrecht laat zien dat 11% van hen vrijwilligerswerk doet.

Infogram URL
Infogram URL

Hoge bereidwilligheid om buren te helpen 

Inwoners van Utrecht is gevraagd in hoeverre zij betrokken zijn bij de buurt waarin ze wonen. Zo is onder meer gevraagd of zij zorgen voor of hulp bieden aan buurtbewoners, zoals het doen van boodschappen of klusjes. Een op de vijf Utrechters (19%) geeft aan dit al te doen. Een grotere groep doet dit nog niet, maar zou het wel willen doen (32%). Ook geeft 14% van de Utrechters aan een bijdrage te leveren aan meer contact in de buurt (zoals helpen bij een buurthuis of buurtfeest). Een kwart van de Utrechters zou dit wel willen doen. Meer informatie over deze en andere buurtactiviteiten leest u in het hoofdstuk Initiatieven.

Infogram URL

Tevredenheid over beschikbaarheid ruimtes voor bewonersactiviteiten neemt toe

Het aandeel Utrechters dat tevreden is over de beschikbaarheid van ruimtes voor bewonersactiviteiten in de buurt is toegenomen van 39% in 2021 naar 42% in 2023. De tevredenheid loopt uiteen op subwijkniveau van 34% in de subwijken De Meern en Taagdreef/Wolgadreef tot 54% in de subwijk Oudwijk/Buiten Wittevrouwen.

Publication date: 24-04-2024