Fiets

Samenvatting

Hoewel het aantal fietsbewegingen in de stad toeneemt, is er een dalende trend van fietsgebruik naar de binnenstad. De tevredenheid over de fietsbereikbaarheid van de binnenstad is stabiel, de tevredenheid over het fietsparkeren in het stationsgebied en de binnenstad neemt licht af. Negen op de tien Utrechters hebben een eigen fiets.

In het kort

• Negen op de tien Utrechters hebben een fiets
• Fietsbezit lager bij Utrechters zonder opleiding of met primair onderwijs/vmbo
• Aantal fietsbewegingen in de stad verder toegenomen
• Dalende trend fietsgebruik voor bezoek aan de binnenstad
• Stabiele tevredenheid over fietsbereikbaarheid binnenstad
• Lichte afname tevredenheid over fietsparkeren stationsgebied en binnenstad
• Ruim een derde van de Utrechters vindt aantal fietsparkeerplekken in eigen buurt precies goed

Negen op de tien Utrechters hebben een fiets

Drie kwart (78%) heeft een niet-elektrische fiets, 18% heeft een elektrische fiets en 1% van de Utrechters heeft een speed-pedelec. Een op de tien Utrechters (10%) heeft geen eigen fiets. In Oost en Noordoost is het aandeel inwoners met een eigen fiets het hoogst (beide 96%). In Overvecht (76%) en Zuidwest (86%) is het eigen fietsbezit het laagst.

Fietsbezit lager bij Utrechters zonder opleiding of met primair onderwijs/vmbo

90% van de Utrechters heeft een fiets, maar dat aandeel is een stuk lager bij Utrechters zonder opleiding of met primair onderwijs/vmbo (71%). Utrechters met een hbo/wo-diploma hebben juist vaker dan gemiddeld een fiets (95%). Er zijn ook verschillen in het fietsbezit als we kijken naar inkomen. Drie kwart (73%) van de inwoners die slecht kunnen leven van hun inkomen heeft een eigen fiets, terwijl dat 94% is bij inwoners die goed kunnen leven van hun inkomen.

Aantal fietsbewegingen in de stad verder toegenomen

In 2023 was het aantal fietsers dat langs de vaste meetpunten van de gemeente Utrecht reed hoger dan in de voorgaande jaren. Het gaat om dagelijkse tellingen (maandag-zondag) op vijf meetpunten in de stad: twee op de Amsterdamsestraatweg (aan elke kant van de weg), twee op de Weg tot de Wetenschap (aan elke kant van de weg) en een meetpunt op de Archimedeslaan. In 2023 werden bijna 5% meer fietsers geteld op deze plekken dan in 2022 en bijna 3% meer dan in 2019. In 2020 en 2021 zorgden de coronamaatregelen voor flink minder fietswaarnemingen.

Van de G4 is Utrecht de gemeente waar inwoners relatief gezien het vaakst fietsen. Hoewel het aandeel iets is afgenomen, leggen inwoners in 2020-2022 meer dan vier op de tien (42%) verplaatsingen binnen de stad met de fiets af.

Dalende trend fietsgebruik voor bezoek aan de binnenstad

Van 2012 tot 2018 nam het fietsgebruik naar de binnenstad toe van 55% naar 60%, waarna het vanaf 2018 steeds licht afnam tot 55% in 2023. Het aandeel inwoners dat te voet naar de binnenstad gaat, neemt tegelijk juist toe. Relatief veel inwoners van Oost (70%) en van West en Noordoost (beide 69%) pakken meestal de fiets om naar de binnenstad te gaan.

In bijna alle wijken gebruiken inwoners de fiets relatief minder vaak om naar de binnenstad gaan dan in 2019. Onder inwoners van Binnenstad is de afname het grootst, zij verkiezen lopen (80% in 2023, 67% in 2019) boven fietsen. 17% van de inwoners van Binnenstad pakt de fiets voor een verplaatsing binnen de binnenstad, waar dat in 2019 nog 32% was. Alleen inwoners van Vleuten-De Meern en Leidsche Rijn pakken vaker de fiets dan in 2019 als zij naar de binnenstad gaan (respectievelijk 35% en 52%). Net zoals in 2021, gaat 1% van de Utrechters meestal per scooter of brommer naar de binnenstad. In Overvecht (3%) ligt dat aandeel wat hoger.

Stabiele tevredenheid over fietsbereikbaarheid binnenstad

86% is tevreden over de fietsbereikbaarheid van de binnenstad. Vooral inwoners van Noordoost (91%), Oost en West (allebei 89%) zijn hier tevreden over. Inwoners van Vleuten-De Meern (80%) en Overvecht (83%) zijn juist minder vaak tevreden. De tevredenheid over de fietsbereikbaarheid van de binnenstad is ook lager dan gemiddeld bij 65-plussers (76%).

Het aandeel Utrechters dat ontevreden is over de fietsbereikbaarheid van de binnenstad (5%), is de afgelopen jaren gelijk gebleven. De ontevredenheid is het grootst in de wijk Binnenstad (9%, gelijk aan 2019). Waarschijnlijk dat bewoners van Binnenstad daarom ook minder vaak de fiets pakken voor een bezoek in de binnenstad dan bewoners van andere wijken, naast de relatief kortere afstand die ze afleggen.

Lichte afname tevredenheid over fietsparkeren stationsgebied en binnenstad

Vier op de vijf Utrechters (82%) zijn tevreden over de bewaakte fietsenstallingen bij Utrecht Centraal Station. Dat is een lichte afname ten opzichte van 2019 en 2021, toen 86% en 87% van de Utrechters hierover tevreden was. Het aandeel ontevreden Utrechters over de bewaakte fietsenstallingen bij CS neemt tegelijk licht toe naar 7%. Gemiddeld scoren de fietsenstallingen bij CS in het klantenonderzoek van NS een 8,3.

De tevredenheid over de bewaakte fietsenstallingen in de binnenstad exclusief het station (75%) neemt ten opzichte van 2021 licht af, maar is ongeveer gelijk aan de tevredenheid in 2019. 8% is ontevreden over deze fietsenstallingen in de binnenstad. Dat de tevredenheid in 2021 wat groter was, kan verband houden met de coronamaatregelen; er waren daardoor minder fietsbewegingen wat zorgde voor meer ruimte in de fietsenstallingen. Gemiddeld scoren de fietsenstallingen in de binnenstad in het klantenonderzoek van U-stal een 8,5. Dat is wat lager dan in 2022 (8,7) en wat hoger dan in 2021 (8,4).

Ruim een derde van de Utrechters vindt aantal fietsparkeerplekken in eigen buurt precies goed

In 2023 is 35% van de Utrechters tevreden over het aantal fietsparkeerplekken op de stoep in de buurt van de eigen woning, een lichte toename ten opzichte van 2021 toen 33% hierover precies tevreden was. 39% van de inwoners vindt dat er te weinig fietsparkeerplekken in de eigen buurt zijn (41% in 2021). Het gemis aan dit soort parkeerplekken is het sterkst aanwezig in de wijken Noordoost (49%), Noordwest (48%) en Oost en West (beide 47%). In de wijk Binnenstad (18%) vinden relatief veel inwoners dat er juist te veel fietsparkeerplekken op de stoep in de buurt van de eigen woning zijn. In Utrecht als geheel is dat 9%. Dit aandeel is licht gegroeid sinds 2021 toen 7% van de Binnenstadbewoners het er te veel vonden. 45% van de bewoners van Binnenstad vindt dat er te weinig fietsparkeerplekken zijn. Bijna een op de vijf Utrechters (18%) heeft geen mening over het aantal fietsparkeerplekken op de stoep in de eigen buurt.