2.2 Besparen - prestaties - woningen

Sinds 2023 zijn de jouwhuisslimmer bijeenkomsten stadsbreed gericht op specifieke doelgroepen. 

In 2024 zijn vier themagerichte avonden gehouden: voor monumenteigenaren, grotere particuliere verhuurders, woonbooteigenaren en voor de wijk Noordwest. Tevens zijn er een aantal avonden georganiseerd, gekoppeld aan bijeenkomsten in het kader van de buurtaanpak; de daarbij behorende cijfers zijn hier niet meegenomen. In 2025 zullen er wederom avonden worden georganiseerd voor speciale doelgroepen. Daarnaast zullen we opnieuw de buurten ingaan. De naam wijzigt naar Energieavond. 

Een laagdrempelige manier van bewoners informeren gaat via energieambassadeurs. Zij helpen woningeigenaren met het verduurzamen van hun woning door bijeenkomsten, webinars, workshops en andere informatieactiviteiten. En waar gevraagd gaan ze ook op huisbezoek.  

Vanaf 2025 zetten we in op verbreding van het netwerk voor en door bewoners. Naast Energie-U zijn er ook andere netwerkpartijen (zoals Buurkracht, LSA, EnergieSamen en diverse buurtinitiatieven) en bewoners actief in Utrecht. We zoeken de samenwerking en werken toe naar een stadsdekkend netwerk. 

Energiebesparing voor kwetsbare huishoudens (energiearmoede) wordt gerealiseerd door middel van de energiebox met kleine energiebesparende maatregelen, inclusief een energiecoachingsgesprek en zo nodig klushulp bij het aanbrengen (installatie). Hiermee kan direct energie (en dus ook geld) worden bespaard. Dit instrument en bijhorende methodiek is de afgelopen jaren doorontwikkeld en geïntensiveerd in omvang vanwege de energiecrisis. 

Om de moeilijker bereikbare bewoners te helpen, is afgelopen periode met name ingezet op een huis aan huis-aanpak in samenwerking met woningcorporaties. Iedere maand werden er energiebox-actiedagen georganiseerd, waarbij energiecoaches langs de deuren gingen.  Daarnaast zijn de groepsbijeenkomsten verder ontwikkeld, vaak in samenwerking met informele -en cultuurgebonden wijknetwerken, zodat ook hier maatwerk verleend kon worden. De verschuiving van individuele aanmeldingen naar de proactieve huis-aan-huis aanpak en ondersteuning bij aanbrengen installatie is terug te zien in de cijfers. Er zijn er 15 gegeven.  

De gemeente biedt een duurzaamheidslening met lage rente (1,7%) aan voor woningeigenaren van eengezinswoningen. Met deze lening kunnen energiebesparende maatregelen aan de woning worden gefinancierd. Met name voor de doelgroep zonder eigen middelen en zonder de mogelijkheid om een bouwdepot aan te spreken of eenvoudig de hypotheek open te breken is deze regeling interessant. De verstrekking van de duurzaamheidslening verloopt via het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn). Het aantal leningen heeft met 230 aanvragen in 2024 nog steeds een stijgende lijn t.o.v. de jaren voor de energiecrisis. (100 aanvragen in 2021). Tijdens de energiecrisis (2022 en 2023) werden er meer leningen aangevraagd (resp. 290 en 403), omdat meer bewoners toen, gedreven door de hoge energieprijzen, maatregelen troffen. Verder biedt het Warmtefonds van het Rijk sinds eind 2022 ook de Energiebespaarlening aan. Eigenaar-bewoners met een verzamelinkomen onder de 60.000 euro betalen 0% rente voor deze lening. Deze doelgroep valt daarmee af voor de duurzaamheidlening. Het gemiddelde leenbedrag is ca. 10.000 euro per aanvraag. De verwachting is dat het aantal aanvragen in 2025 gelijk blijft.  

Sinds eind februari 2024 bieden we ook kleine VvE’s (t/m 7 appartementen) de mogelijkheid van een lening aan: de stimuleringslening. Er zijn in 2024 11 leningen aangevraagd en 5 toegekend voor een totaalbedrag van € 262.600,- (gemiddeld € 13.800 per appartement). De overige 6 waren nog in behandeling. De meeste aanvragen in 2024 komen uit de pilot isolatieaanpak kleine VvE’s, één aanvraag kwam van buiten de pilot. We verwachten in 2025 meer aanvragen omdat de lening ook actief wordt gepromoot in onze actieve aanpak kleine VvE’s die we dit jaar gaan starten.  

Dit financieringsinstrument is aanvullend op de financiële regelingen van het Rijk via het Warmtefonds. Mogelijk stopt het Warmtefonds eind 2025. 

We hebben sinds mei 2024 een individuele isolatiesubsidie voor eigenaar-bewoners van een eengezinswoning of kleine VvE met een slecht geïsoleerde lage WOZ-woning (<488.000 euro peiljaar 2022). In 2024 is er 109 keer gebruik gemaakt van deze regeling. Vanaf maart 2025 kunnen ook bewoners uit grote VvE’s gebruik maken van deze regeling, mits het om een individuele maatregel gaat die niet onder de VvE valt. Voor collectieve maatregelen binnen grote VvE’s wordt een aparte regeling opgezet. 

Steeds meer bewoners weten deze subsidieregeling te vinden en dit is dan ook een mooie aanvulling op de reeds bestaande regelingen en acties.  

We stimuleren bewonersgroepen en -initiatieven met Samen Verduurzamen acties om op natuurlijke momenten (o.a. verbouwing, renovatie, gespikkeld bezit, buurtaanpak aardgasvrij) samen aan de slag te gaan. We doen dat enerzijds met proactieve acties, waarbij we kansen in buurten signaleren en een begeleider koppelen aan een groep eigenaar-bewoners in die buurten. Anderzijds door actieve bewonersgroepen te wijzen op de subsidieregeling Samen Verduurzamen, waar ze voor ondersteuning en advies middelen kunnen aanvragen. Ook wijzen we actieve bewonersgroepen op andere interessante regelingen (initiatievenfonds gemeente en provinciale regeling).  

De proactieve aanpak begint steeds beter te lopen. We werken momenteel aan versterking van het netwerk in de stad. Dit doen we in samenwerking met de netwerkpartijen uit de landelijke participatiecoalitie (o.a. Buurkracht, NMU, Energie-U, LSA), zie hebben subsidie van BZK daarvoor ontvangen. Ook betrekken we bewonersinitiatieven en actieve bewoners (o.a. energieambassadeurs) hierbij. We verwachten dat dit in 2025 tot een stijging van het aantal proactieve acties gaat leiden. In aanvulling op de proactieve acties overwegen we om de subsidieregeling Samen Verduurzamen laagdrempeliger te maken.  

Energiespreekuur 

Het energiespreekuur is tijdens de energiecrisis ontwikkelt en wordt uitgevoerd door bevlogen energie vrijwilligers van U-Centraal. Bewoners kunnen op een laagdrempelige manier vragen stellen over de energierekening en verschillende energiecontracten. Ook geeft het energiespreekuur inzicht in energieverbruik, tips om te besparen en informatie over diverse regelingen die er zijn rondom energiekosten (Energiebox - bijzondere bijstand energiekosten – Warmtefonds). Het energiespreekuur is iedere dinsdagochtend op de locatie van de Geldzaak (Steenweg 20) of indien nodig wordt een huisbezoek afgelegd.  In 2024 is er 90 keer gebruik gemaakt van het spreekuur. 

Huishoudens met energiearmoede

Het aantal verstrekte leningen was in 2024 vier. Het aantal verbouwingen/ aanpassingen waarbij energiebesparing een rol speelt is aanzienlijk groter, maar daar hebben we geen goede cijfers van omdat veel van de werkzaamheden vergunningsvrij zijn, dat geldt voor isolerende beglazing (in de bestaande ramen/ sponningen) en onder voorwaarden zijn zonnepanelen in veel gevallen ook vergunningsvrij gemaakt. Daarnaast zijn er meerdere leningsvormen waaronder duurzaamheidsleningen en hypotheken waar gebruikt van kan worden gemaakt.