Burgerberaad

In Utrecht konden inwoners invloed uitoefenen op wat de gemeente doet door vrijwillig deel te nemen aan het zogenaamde burgerberaad. Het eerste Utrechtse burgerberaad ging over de jaarwisseling. Dit beraad bestond uit ruim tachtig inwoners die via een loting zijn geselecteerd. Hierbij hebben we gelet op een goede verdeling naar leeftijd, gender, opleiding en de verschillende wijken. De deelnemers aan het burgerberaad kwamen tussen 9 december 2023 en 2 maart 2024 vijf zaterdagen bij elkaar. Daaruit is een aantal adviezen gekomen aan de gemeente Utrecht. Deze adviezen vindt u hier.

De gemeente zou het burgerberaad ook voor andere onderwerpen kunnen organiseren. Met deze peiling wil de gemeente achterhalen of respondenten denken dat het burgerberaad een goede vorm is om samen te werken met inwoners. De resultaten van deze peiling gebruiken we voor het organiseren van een eventueel tweede burgerberaad.

Peiling

Van maandag 13 mei tot maandag 27 mei 2024 heeft afdeling Onderzoek & Advies een peiling gehouden onder leden van het Bewonerspanel. 3.822 panelleden (56%) hebben de vragenlijst ingevuld.

Vergeleken met de Utrechtse bevolking kent het Bewonerspanel een oververtegenwoordiging aan mensen met een hbo- of wo-opleiding. De resultaten zijn daardoor niet zonder meer te vertalen naar de (gemiddelde) mening van Utrechters, maar de resultaten van de peiling geven wel een goede indicatie. We spreken daarom niet over Utrechters, maar over panelleden of respondenten. Meer informatie staat op de website www.utrecht.nl/bewonerspanel.

In onderstaande tabel staat de verdeling van het panel naar wijk, opleiding en leeftijd. Alle wijken zijn vertegenwoordigd in het panel. Wel is te zien dat er relatief minder Utrechters uit Overvecht in het panel zitten. Er zijn ook relatief veel Utrechters met een hbo- of wo-opleiding lid van het panel. Verder bestaat het panel uit relatief weinig leden van 34 jaar of jonger.

Kenmerken van panelleden Bewonerspanel Utrecht (mei 2024)

Vier op de tien panelleden hebben van het Utrechts burgerberaad gehoord

Aan panelleden is gevraagd of ze iets gehoord of gelezen hebben over het Utrechtse burgerberaad. 40% heeft van het burgerberaad gehoord en 56% heeft hier niet van gehoord. Daarnaast weet 4% niet of dit het geval is.

Panelleden die met het burgerberaad bekend zijn, is gevraagd op welke manier zij erover gehoord of gelezen hebben. Verreweg de meeste panelleden (62%) hebben erover gehoord of gelezen via de krant of een online nieuwsbericht. De andere manieren worden een stuk minder vaak genoemd: social media (18%), website van de gemeente (16%), mondeling 10% en via de radio of televisie (4%).

Op welke manier hebt u erover gehoord of gelezen?
Meerdere antwoorden mogelijk

Ruim twee derde vindt burgerberaad goede manier van samenwerking

Een ruime meerderheid van het Bewonerspanel (69%) vindt het burgerberaad een goede vorm van samenwerking tussen inwoners en de gemeente.
Daarnaast is 18% het niet eens/niet oneens met onderstaande stelling. 9% vindt het burgerberaad geen goede vorm van samenwerking.

Stelling: het burgerberaad is een goede vorm van samenwerking tussen de inwoners en de gemeente

Uit de analyse van de toelichting blijkt dat zowel respondenten die (zeer) eens hebben geantwoord als respondenten die (zeer) oneens hebben geantwoord aangeven dat een burgerberaad enkel kan slagen als er goed wordt voldaan aan de randvoorwaarden.

De randvoorwaarden die door respondenten veel worden genoemd zijn:

een geschikt (complex) vraagstuk
onafhankelijke gespreksbegeleiding
geen sturing vanuit de gemeente, media of experts
diverse samenstelling van het burgerberaad (uit alle lagen van de samenleving)
gelijkwaardige inbreng van alle deelnemers
daadwerkelijke opvolging van het advies.

De laatste randvoorwaarde wordt het vaakst genoemd en ook regelmatig in twijfel getrokken. Veel respondenten vinden het onduidelijk wat er met een advies gebeurt en trekken in twijfel of de politiek het advies gaat opvolgen (vooral als het buiten hun eigen denkbeelden valt). Door een groot aantal respondenten wordt benoemd dat ze slechte ervaringen hebben met de opvolging van andere inspraak binnen de gemeente Utrecht. Er is een angst bij respondenten dat de ‘schuld’ van het advies op burgers afgeschoven wordt met een burgerberaad.

Helft respondent heeft (tamelijk) veel vertrouwen dat adviezen worden uitgevoerd

De gemeente heeft afgesproken dat zij zich aan de adviezen van het burgerberaad houdt als deze juridisch, praktisch en financieel uitvoerbaar zijn. Dat is bij het afgelopen burgerberaad (over de jaarwisseling) het geval. Aan panelleden is gevraagd of zij er vertrouwen in hebben dat deze adviezen ook daadwerkelijk uitgevoerd worden door de gemeente.

Ongeveer de helft (52%) heeft vertrouwen dat de adviezen uit het burgerberaad worden uitgevoerd door de gemeente. Van deze groep respondenten heeft 5% hier heel veel vertrouwen in en heeft 47% tamelijk veel vertrouwen.
Verder heeft 34% niet zoveel vertrouwen in het uitvoeren van de adviezen. 8% van de panelleden heeft helemaal geen vertrouwen.

Stelling: in hoeverre hebt u er vertrouwen in dat deze adviezen ook daadwerkelijk worden uitgevoerd door de gemeente?

Twee op drie panelleden zouden zich (waarschijnlijk) inschrijven voor burgerberaad bij ontvangst uitnodiging

De gemeente kan deelnemers ondersteunen om mee te doen. Bijvoorbeeld door hulp te regelen als iemand geen Nederlands spreekt, kinderopvang nodig heeft of door een beperking ondersteuning nodig heeft. Ook ontvangen alle deelnemers een vrijwilligersvergoeding van 350 euro.

Aan leden van het Bewonerspanel is gevraagd of zij zich zouden inschrijven voor een volgend burgerberaad als zij een uitnodiging ontvangen:

66% van de respondenten zou zich (waarschijnlijk) inschrijven: 23% zeker wel en 43% waarschijnlijk wel.
26% zou zich (waarschijnlijk) niet inschrijven: 18% waarschijnlijk niet en 8% zeker niet.
Tot slot weet 8% van de panelleden niet of zij zich hiervoor zouden inschrijven.

Als u gevraagd zou worden om deel te nemen aan een volgend burgerberaad, zou u zich inschrijven als u een uitnodiging ontvangt?

Aan panelleden die aangeven (waarschijnlijk) niet te willen deelnemen aan een burgerberaad is gevraagd wat daar de reden van is

De meest genoemde reden (36%) is dat zij daar geen tijd voor hebben.
Daarnaast heeft 31% aan dat zij geen vertrouwen hebben dat er iets met de uitkomsten wordt gedaan. 25% geeft als reden dat zij het burgerberaad geen geschikte vorm van samenwerking vinden.
7% zou (waarschijnlijk) niet deelnemen omdat zij zich mogelijk niet interesseren in het onderwerp.
23% van de respondenten noemt een andere reden en 5% weet het niet.

Waarom niet?
Meerdere antwoorden mogelijk

Panelleden die (waarschijnlijk) wel zouden willen deelnemen aan een burgerberaad geven daar de volgende reden(en) voor:

68% geeft aan dat dit komt door een gevoel van betrokkenheid bij de stad.
53% doet graag mee aan deze vorm van samenwerking. Ook 53% helpt de gemeente graag bij belangrijke keuzes.
Bij de helft van deze respondenten geeft de mogelijke interesse in het onderwerp als reden. Dit geldt voor 35% bij kunnen ontmoeten van andere Utrechters.
8% heeft een andere reden om mee te willen doen.