Klimaatadaptatie & water

In Utrecht streven we naar klimaatbestendigheid. Wat doen we tegen extreme buien in de zomer, meer hittegolven, nattere winters en meer droogte? We verminderen verharding in de straat en vergroenen tegelijkertijd door bijvoorbeeld bomen. We moedigen inwoners aan om ook de ruimte rond hun woning aan te pakken, te vergroenen en maatregelen te nemen tegen hitte. Ook op het gebied van water ondernemen we verschillende activiteiten die u hier kunt vinden. Belangrijke taken zijn het voorkomen van wateroverlast en schade door droogte nu het weer steeds extremer wordt. Ook spannen we ons samen met het waterschap in om de waterkwaliteit in alle sloten, grachten, vijvers en kanalen beter te krijgen. Wij gebruiken de resultaten van deze peiling om te bepalen waar wij als gemeente prioriteit aan moeten geven.

Samenvatting

Ruim acht op de tien panelleden maken zich zorgen over klimaatproblemen in de woon-en leefomgeving.
Van degenen die zich zorgen maken, heeft meer dan de helft zorgen over achteruitgang van de kwaliteit van het groen in de buurt door een gebrek aan biodiversiteit en/of droogte. Ook maakt meer dan de helft zich zorgen over achteruitgang van de kwaliteit van het water in sloten, vijvers, grachten en kanalen door droogte en hitte.
49% van de panelleden heeft wel eens wateroverlast dat meer dan 30 minuten in de straat blijft staan.
Gemiddeld krijgt de waterkwaliteit in de buurt het rapportcijfer 6,5 van respondenten.
62% van de panelleden ervaart wel eens last van hitte in de woning.
De helft heeft binnen vijf minuten lopen van de woning een plek om af te koeken bij hitte. De meeste panelleden zoeken bij hitte verkoeling in de woning (51%). Daarnaast zoekt 17% verkoeling in een park in de buurt.
52% heeft het afgelopen jaar geen klimaatbestendige maatregelen genomen. Verder heeft 18% verharding of tegels weggehaald en 17% een regenton geplaatst.

Peiling

Van maandag 5 februari tot maandag 19 februari 2024 heeft afdeling Onderzoek & Advies een peiling gehouden onder leden van het Bewonerspanel. 4.354 panelleden (63%) hebben de vragenlijst ingevuld.

Vergeleken met de Utrechtse bevolking kent het Bewonerspanel een oververtegenwoordiging aan mensen met een hbo- of wo-opleiding. De resultaten zijn daardoor niet zonder meer te vertalen naar de (gemiddelde) mening van Utrechters, maar de resultaten van de peiling geven wel een goede indicatie. We spreken daarom niet over Utrechters, maar over panelleden of respondenten. Meer informatie staat op de website www.utrecht.nl/bewonerspanel.

In onderstaande grafiek staat de verdeling van het panel naar wijk, opleiding en leeftijd. Alle wijken zijn vertegenwoordigd in het panel. Wel is te zien dat er relatief minder Utrechters uit Overvecht in het panel zitten. Er zijn ook relatief veel Utrechters met een hbo- of wo-opleiding lid van het panel. Verder bestaat het panel uit relatief weinig leden van 34 jaar of jonger.

Kenmerken van panelleden Bewonerspanel Utrecht (februari 2024)

Ruim 8 op de 10 panelleden maken zich zorgen over klimaatproblemen in de woon- en leefomgeving

Aan panelleden is gevraagd over welke klimaatproblemen zij zich de meeste zorgen maken in hun woon- en leefomgeving.

Meer dan helft van de panelleden maakt zich het meeste zorgen over achtergang van de kwaliteit van het groen in de buurt door een gebrek aan biodiversiteit en/of droogte.
Ook maakt meer dan de helft zich zorgen dat de kwaliteit van water in sloten, vijvers, grachten en kanalen door droogte en hitte achteruitgaat.
Een derde maakt zich zorgen over overmatige regenval/wateroverlast in en rondom hun woning.
Verder maakt 30% zich zorgen om gezondheidsklachten door extreme en langdurige hitte
13% maakt zich zorgen om schade in de kruipruimte, kelder of in de rest van de woning. 9% maakt zich zorgen om scheuren in muren en 7% maakt zich zorgen over het doorbreken van een rivierdijk en dat de woning hierdoor overstroomt.
18% van de panelleden maakt zich over geen van de bovenstaande zaken zorgen.

Over welke klimaatproblemen maakt u zich de meeste zorgen in uw woon- en leefomgeving?
Meerdere antwoorden mogelijk

11% van de panelleden heeft last van water dat hun woning instroomt

Aan panelleden is gevraagd of ze in het afgelopen jaar last hebben gehad van verschillende vormen van wateroverlast. Het gaat hierbij om wateroverlast door regenwater of rioolwater.

Een meerderheid van de panelleden zegt nooit last te hebben gehad van water dat de woning is ingestroomd (73%), water dat tegen de gevel van de woning staat (75%) of water dat via de riolering de woning in komt (80%).
11% heeft wel eens (soms of vaak) last van water dat de woning instroomt.
Verder geeft ongeveer de helft aan dat water nooit een dag in de tuin blijft staan. Bijna de helft (44%) geeft aan dat water nooit op het pad achter de woning blijft staan.
Bij 49% van de panelleden blijft water vaak of soms meer dan 30 minuten in de straat staan.
Meer dan de helft van de panelleden (55%) heeft wel eens last van een andere vorm van wateroverlast.

Kunt u aangeven of u het afgelopen jaar een van onderstaande vormen van wateroverlast (door regenwater of rioolwater) ervaren hebt?

Waterkwaliteit krijgt het rapportcijfer 6,5

Panelleden is gevraagd of zij de kwaliteit van het water in hun buurt een cijfer kunnen geven. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om grachten, kanalen, vijvers of sloten.

Gemiddeld geven panelleden een 6,5 voor de kwaliteit van het water.
Meer dan een derde (37%) geeft de waterkwaliteit een 7 en meer dan een kwart (27%) geeft de waterkwaliteit een 6.

Als u de kwaliteit van het water (bijvoorbeeld grachten, kanalen, vijvers of sloten) in uw buurt een cijfer moet geven, welk cijfer geeft u dan?
Het gaat hierbij om een rapportcijfer tussen de 1 en 10

Zes op de tien panelleden ervaren problemen met verontreiniging van water in hun buurt

Aan panelleden is gevraagd of ze in het afgelopen jaar wel eens problemen hebben ervaren met de waterkwaliteit in de sloten, vijvers, grachten of kanalen in hun buurt

Zes op de tien panelleden ervaren wel eens problemen door verontreiniging van het water in hun buurt. Dit geldt voor drie op de tien panelleden met blauwalg.
Bijna de helft (46%) ervaart wel eens problemen door een dikke krooslaag. Dit geldt voor bijna de helft (44%) met stinkend water.
Meer dan de helft (55%) heeft nooit problemen ervaren door dode vissen. Een kwart (24%) heeft hier wel eens (vaak of soms) problemen door ervaren.
Tot slot ervaart 65% nooit problemen door dode eenden of andere watervogels.

Hebt u het afgelopen jaar een van de onderstaande problemen met de waterkwaliteit in de sloten, vijvers, grachten of kanalen in uw buurt ervaren?

Meerderheid gebruikt het water in hun buurt om langs te wandelen of fietsen

Aan panelleden is gevraagd hoe ze het water (sloten, vijver, grachten, kanalen) in hun buurt gebruiken. Ze konden hierbij meerdere antwoorden geven.

Het water in de buurt wordt het vaakst (79%) gebruikt om langs te wandelen of fietsen. Ook geeft bijna de helft aan het water te gebruiken om langs te zitten en op uit te kijken.
20% gebruikt het water om te zwemmen, 18% om op te schaatsen en 17% om op te varen.
14% van de panelleden gebruikt het water in hun buurt niet.

Waarvoor gebruikt u het water (sloten, vijvers, grachten, kanalen) in uw buurt?
Meerdere antwoorden mogelijk

Ruim helft panelleden heeft het afgelopen jaar last gehad van hitte

Aan panelleden is gevraagd in hoeverre ze het eens zijn met de volgende stelling: 'In het afgelopen jaar heb ik last gehad van hitte'.

Meer dan de helft (57%) is het (zeer) eens met deze stelling. 23% is het hier (zeer) mee oneens en hebben dus geen last gehad van hitte in het afgelopen jaar.
20% van de panelleden is het niet eens/niet oneens met deze stelling.

In het afgelopen jaar heb ik last gehad van hitte:

Hitte in de woning vaakst ervaren

Aan panelleden is gevraagd op welke plekken ze last hebben gehad van hitte. Ze konden daarbij meerdere antwoorden geven.

Door panelleden is de woning het meest genoemd (62%).
Ook geeft ruim de helft aan buiten op straat last te hebben gehad van hitte.
Een derde heeft last gehad van hitte in de tuin.
21% van de panelleden heeft geen last gehad van hitte.

Op welke van de onderstaande plekken hebt u wel eens last gehad van hitte?
Meerdere antwoorden mogelijk

Helft panelleden heeft binnen vijf minuten lopen een plek om af te koelen bij hitte

Meer dan de helft van de panelleden heeft binnen vijf minuten lopen van de woning een plek om af te koelen bij hitte.
16% van de panelleden is het niet eens/niet oneens met deze stelling. Ruim een kwart is het hier (zeer) mee oneens.

Ik heb binnen vijf minuten lopen vanaf mijn woning een plek om af te koelen bij hitte:

Meeste respondenten zoeken verkoeling in hun woning bij hitte

Aan panelleden is gevraagd waar zij verkoeling zoeken als ze last hebben van hitte. De helft geeft aan verkoeling te zoeken in hun woning.
17% zoekt verkoeling in een park in de buurt, 12% in de tuin en 12% in zwemwater.
Tot slot zoekt 9% verkoeling in een koel gebouw in de buurt.

Als u last hebt van hitte waar gaat u dan heen? Ik zoek afkoeling:

52% heeft het afgelopen jaar geen klimaatbestendige maatregelen genomen

Als laatste is aan panelleden gevraagd of zij het afgelopen jaar een klimaatbestendige maatregel hebben genomen. Ze konden daarbij meerdere antwoorden kiezen.
18% van de panelleden heeft het afgelopen jaar verharding of tegels weggehaald en 17% heeft een regenton geplaatst.
Ook heeft van de panelleden 14% een regenton geplaatst, 12% een geveltuin aangelegd en 8% een groen dak aangelegd. Een geveltuin is een strook planten tegen de gevel van een woning. Een groen dak is een dak bedekt met planten.
52% heeft geen van de bovenstaande maatregelen genomen.