Klimaatverandering & CO2-reductie

Inleiding

De uitstoot van broeikasgassen, vooral CO₂, is een belangrijke veroorzaker van de opwarming van de aarde (klimaatverandering). We gebruiken fossiele brandstoffen (aardolie, aardgas en kolen) bij het opwekken van energie, in fabrieken, om ons huis te verwarmen en voor vervoer. Daar merken we nu al de gevolgen van, bijvoorbeeld doordat het weer verandert. Daarom wil de gemeente Utrecht, net als de rijksoverheid, maatregelen nemen om de CO₂-uitstoot verder te verminderen.

De resultaten van deze peiling neemt de gemeente mee bij het opstellen van een klimaatvisie. Lees hier meer over de klimaatvisie. In die visie beschrijven we wat de gemeente wil bereiken op het gebied van CO₂-reductie en hoe we hier richting aan geven.

Peiling

Van maandag 24 juni tot maandag 8 juli heeft Onderzoek & Advies een peiling gehouden onder leden van het Bewonerspanel. 3.948 panelleden hebben de vragenlijst ingevuld. Dat is een respons van 58%.

Vergeleken met de Utrechtse bevolking kent het Bewonerspanel een oververtegenwoordiging aan mensen met een hbo- of wo-opleiding. De resultaten zijn daardoor niet zonder meer te vertalen naar de (gemiddelde) mening van Utrechters, maar de resultaten van de peiling geven wel een goede indicatie. We spreken daarom niet over Utrechters, maar over panelleden of respondenten. Meer informatie staat op de website www.utrecht.nl/bewonerspanel.

In onderstaande tabel staat de verdeling van het panel naar wijk, opleiding en leeftijd. Alle wijken zijn vertegenwoordigd in het panel. Wel is te zien dat er relatief minder Utrechters uit Overvecht in het panel zitten. Er zijn ook relatief veel Utrechters met een hbo- of wo-opleiding lid van het panel. Verder bestaat het panel uit relatief weinig leden van 34 jaar of jonger.

Kenmerken van panelleden Bewonerspanel Utrecht (juni/juli 2024)

Bijna negen op tien panelleden vinden maatregelen tegen klimaatverandering belangrijk

87% vindt het (heel) belangrijk dat de gemeente maatregelen neemt tegen klimaatverandering.
Verder vindt 8% dit niet belangrijk en niet onbelangrijk. 5% vindt dergelijke maatregelen (heel) onbelangrijk.

Hoe belangrijk vindt u het dat de gemeente maatregelen neemt tegen klimaatverandering?

Bewonerspanel ziet ook grote rol voor inwoners bij CO₂-reductie

Aan panelleden is vervolgens voorgelegd of zij vinden dat inwoners een rol moeten hebben om CO₂-uitstoot te verminderen. De gemeente Utrecht wil zoveel mogelijk doen om de uitstoot te verminderen. 89% vindt dat inwoners een rol moet hebben. 7% is het hier niet mee eens en 4% weet dit niet of heeft hier geen mening over.

‘We moeten allemaal iets doen’ meest genoemde reden om bij te dragen aan verminderen CO₂-uitstoot

De bereidheid onder het Bewonerspanel is groot (89%) om zelf bij te dragen aan CO₂-uitstoot. 6% van de panelleden wil zelf niets doen en 5% weet dit niet of heeft hier geen mening over.

Panelleden geven de volgende reden(en) om wel bij te dragen aan het verminderen van CO₂-uitstoot.

75% wil zelf bijdragen omdat ‘we allemaal iets moeten doen om klimaatverandering tegen te gaan’.
67% vindt klimaatverandering een groot probleem en 59% vindt dit eerlijk/rechtvaardig naar jongeren en toekomstige generaties.
Een minder genoemde reden is ‘we kunnen klimaatverandering nog tegengaan’ (28%).
4% noemt een andere reden om hieraan bij te dragen.

Waarom bent u bereid zelf bij te dragen om CO2-uitstoot te verminderen? Meerdere antwoorden mogelijk

Degenen die zelf niet willen bijdragen, geven de volgende reden(en):

36% denkt dat hun bijdrage geen verschil maakt en 34% vindt klimaatverandering geen groot probleem.
Andere redenen zijn: ik merk zelf geen verschil/ik heb er geen baat bij (17%) en klimaatverandering is toch niet (meer) te stoppen (14%).
32% noemt een andere reden en 2% weet dit niet of heeft geen mening.

Waarom bent u niet bereid zelf bij te dragen om CO2-uitstoot te verminderen? Meerdere antwoorden mogelijk

84% gebruikt weinig energie in huis om CO₂-uitstoot te verminderen

Het Bewonerspanel is gevraagd wat zij zelf al doen of hebben gedaan om de uitstoot van CO₂te verminderen.

De meeste genoemde dingen zijn: weinig energie gebruiken in huis (84%) en weinig of minder autorijden (69%).
Verder reist 63% weinig of minder met het vliegtuig, 62% eet weinig of minder vlees en 58% koopt minder of weinig nieuwe spullen en/of kleren.
Minder dan de helft van het Bewonerspanel onderneemt de volgende zaken om uitstoot te verminderen: isoleren van het huis (47%), zonnepanelen of warmtepomp plaatsen (45%) en groente/fruit van het seizoen of uit de buurt kopen (36%).
2% onderneemt geen van de bovenstaande acties en 9% onderneemt een andere actie.

Wat doet u zelf al of heeft u zelf al gedaan? Meerdere antwoorden mogelijk

Aan panelleden is vervolgens gevraagd hoe belangrijk het klimaat is bij dit gedrag.

Bij alle vormen van gedrag speelt het klimaat een belangrijke rol. De rol van klimaat is het grootst bij: weinig of niet reizen met het vliegtuig (91%), weinig of geen vlees eten (90%), huis isoleren (89%), zonnepanelen of warmtepomp plaatsen (89%), groente en fruit van het seizoen of regio kopen (88%) en weinig energie gebruiken in huis (87%).
Bij de overige zaken speelt het klimaat een wat minder grote rol. Al is deze rol nog steeds groot. Het gaat om weinig of geen nieuwe kleren/spullen kopen (83%) en weinig of minder autorijden (81%).

Hoe belangrijk is het klimaat bij deze keuze(s)?

Meerderheid panelleden wil in toekomst meer doen om CO₂-uitstoot te verminderen

Een meerderheid zou in de toekomst meer willen doen om CO₂-uitstoot te verminderen. 64% wil meer doen als het betaalbaar is en 54% als men ziet dat het helpt/zin heeft.
Verder wil 43% van de panelleden meer doen als het makkelijk is en 11% als andere mensen in de omgeving ook meer doen om uitstoot te verminderen.
Een klein deel wil in de toekomst niet meer gaan doen (4%) en wil 1% van de panelleden alleen meer doen als het verplicht wordt.
Tot slot geeft 7% een ander antwoord en heeft 2% geen mening of weet dit niet.

Zou u meer willen doen in de toekomst? Meerdere antwoorden mogelijk

90% vindt stimuleren van alternatieven acceptabel

De gemeente wil zoveel mogelijk doen om CO₂-uitstoot te beperken. We willen graag weten wat panelleden vinden (hoe acceptabel) van maatregelen die de gemeente zou kunnen nemen.

Het overgrote deel van het Bewonerspanel (90%) vindt het stimuleren van alternatieven die minder/geen uitstoot veroorzaken acceptabel. Het gaat dan bijvoorbeeld om stimuleren met subsidies, collectieve inkoopacties en makkelijker maken van alternatieven.
Ook het geven van informatie door de gemeente over de gevolgen van CO₂-uitstoot vindt het overgrote deel acceptabel (86%).
83% vindt het acceptabel als de gemeente tegemoet zou komen in de kosten door klimaatregelen voor mensen met een laag inkomen.
Verplichten of verbieden door de gemeente vinden panelleden minder acceptabel: 53% vindt het acceptabel om alternatieven te verplichten die minder of geen uitstoot veroorzaken. 24% vindt dit onacceptabel.

Verder vindt 51% het acceptabel om activiteiten te verbieden die uitstoot veroorzaken. Een kwart (25%) van het Bewonerspanel vindt dit niet acceptabel.

In welke mate vindt u de volgende maatregelen acceptabel?

73% heeft wel eens stress over het klimaat

Bij stress voelt iemand spanning omdat de situatie waarin iemand zit veel van je vraagt of je het gevoel hebt dat je deze situatie niet aankunt.

73% van de panelleden heeft wel eens stress over het klimaat: 2% altijd, 10% meestal, 41% heeft hier soms last van en 20% af en toe.
27% heeft nooit stress over het klimaat.

Panelleden geven onderstaande reden(en) voor klimaatstress:

67% geeft aan dat dit komt door onzekerheid over de gevolgen van klimaatverandering. Bij 42% speelt het gevoel mee dat je er zelf weinig aan kunt doen.
34% zegt dat klimaatstress komt door berichten in de media.
19% van de panelleden geeft er een andere reden voor.