Sport- & beweegdeelname
Samenvatting
Twee derde van de Utrechters van 18 jaar en ouder sport ten minste een dag per week. De sportdeelname stijgt sinds 2016. We zien grote verschillen in de stad, met name wat betreft opleiding. Het aandeel Utrechters dat aan de beweegrichtlijn voldoet neemt af. Jongvolwassenen zijn meer gaan bewegen. Kinderen uit gezinnen met een lage welvaart sporten en bewegen minder vaak dan kinderen uit gezinnen met een hoge welvaart.
In het kort
- Kinderen (groep 7 en 8) uit gezinnen met een lage welvaart sporten en bewegen minder
- Minder dan de helft van de Utrechtse jongeren uit klas 2 en 4 beweegt voldoende
- Jongvolwassenen zijn meer gaan bewegen
- Twee derde van de Utrechters sport wekelijks, grote verschillen naar opleiding
- Minder Utrechters voldoen aan beweegrichtlijn
- Meer Utrechters lid van sportvereniging
| 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| % inwoners dat ten minste een dag per week sport* | - | 64 | - | 67 | - | - |
| % inwoners dat voldoet aan de beweegrichtlijn* | - | 60 | - | 56 | - | - |
| % inwoners dat lid is van een sportvereniging** | 37 | - | 34 | - | 38 | - |
Deze enquêtes houden we elke twee jaar. Resultaten van de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2024 komen medio 2025 beschikbaar. In 2024 is geen gemeentelijke Inwonersenquête afgenomen. Deze enquête houden we elke twee jaar. In 2026 zijn nieuwe cijfers over 2025 beschikbaar.
Kinderen (groep 7 en 8) uit gezinnen met een lage welvaart sporten en bewegen minder
Dat blijkt uit cijfers van de Jeugdmonitor Utrecht 2023. Gemiddeld sport 87% van de kinderen minimaal een keer per week en beweegt 85% van de kinderen uit groep 7 en 8 voldoende. 70% van de kinderen uit een gezin met een lage welvaart beweegt voldoende, bij kinderen uit gezinnen met een hoge welvaart is dit 92%. Verdiepende informatie is te vinden op de Volksgezondheidsmonitor.
Minder dan de helft van de Utrechtse jongeren uit klas 2 en 4 beweegt voldoende
Uit de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 blijkt dat 48% van de jongeren in klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs voldoende beweegt (minimaal een uur op vijf of meer dagen per week). Van de leerlingen op het vmbo beweegt 37% voldoende. Dit is lager dan gemiddeld. 70% van de leerlingen op het vmbo sport wekelijks bij een club, vereniging of sportschool. Gemiddeld in Utrecht sporten 80% van de jongeren wekelijks bij een club, vereniging of sportschool.
Jongvolwassenen zijn meer gaan bewegen
60% van de Utrechtse jongvolwassenen (16 t/m 25 jaar) beweegt in het voorjaar van 2024 vijf of meer dagen per week minimaal dertig minuten en 77% sport elke week. Dit is meer dan in 2022. Toen was dit 53% voor bewegen en 71% voor wekelijks sporten. 66% is lid van een sportvereniging of sportschool.
Meer cijfers en informatie over het sport- en beweeggedrag van Utrechtse kinderen, jongeren en jongvolwassenen staan op de Volksgezondheidsmonitor.
Twee derde van de Utrechters sport wekelijks, grote verschillen naar opleiding
In 2022 sport 67% van de Utrechters van 18 jaar en ouder ten minste een dag per week. De wekelijkse sportdeelname stijgt sinds 2016. Utrechters sporten vaker op wekelijkse basis dan inwoners van de andere G4-steden. Uit landelijk onderzoek weten we dat sportdeelname sterk samenhangt met opleiding. Het Mulier Instituut heeft onderzoek gedaan om het verschil in deelname naar opleiding te verklaren. Hieruit blijkt onder meer dat de sociale omgeving, en meer specifiek 'sportsocialisatie', een belangrijke factor is. Sportsocialisatie houdt in dat iemand lange tijd spelenderwijs contact heeft met sport en waarin school, vrienden, ouders en partners stimuleren. Ook is in het onderzoek te lezen dat de sportdeelname naar verwachting zal toenemen, maar dat tegelijkertijd ook verschillen tussen groepen met een verschillende opleiding groter zullen worden.
Ook in Utrecht zien we verschillen. Inwoners met basisonderwijs of vmbo en inwoners met een mbo-, havo- of vwo-opleiding sporten minder vaak wekelijks (respectievelijk 31% en 58%) dan mensen met een hbo- of wo-opleiding (76%). Inwoners die geen moeite hebben om rond te komen sporten vaker op wekelijkse basis dan inwoners die moeite hebben met rondkomen (69% versus 56%). Het aandeel wekelijkse sporters ligt lager in de wijken Overvecht (52%), Zuidwest (61%) en Vleuten-De Meern (62%).
Minder Utrechters voldoen aan beweegrichtlijn
Waar de sportdeelname toeneemt, neemt het aandeel Utrechters dat voldoende beweegt voor een goede gezondheid af. In 2020 voldeed 60% van de Utrechters aan de ‘beweegrichtlijn’, in 2022 is dat nog 56%. 65-plussers vallen hierin in positieve zin op: zij bewegen de afgelopen jaren juist steeds vaker voldoende. Landelijk zien we eveneens een daling van het aandeel inwoners dat aan de beweegrichtlijn voldoet. Het RIVM heeft de landelijke daling in de beweegrichtlijn geduid. Voor volwassenen geldt dat mensen met betaald werk en mensen met een hogere opleiding in 2022 minder vaak aan de beweegrichtlijn voldoen in vergelijking met 2019. Dit komt voornamelijk doordat ze minder zijn gaan fietsen in hun vrije tijd. Voor mensen met een hogere opleiding geldt dat zij in hun vrije tijd wel meer zijn gaan wandelen.
Meer Utrechters lid van sportvereniging
Het aandeel Utrechters dat lid is van een sportvereniging is toegenomen van 34% in 2021 naar 38% in 2023. Hiermee ligt het aandeel weer op het niveau van 2019. Daarnaast sporten inwoners ook ongeorganiseerd, bijvoorbeeld in de openbare ruimte. Het RIVM heeft dit voor een aantal sporten in kaart gebracht voor alle Nederlandse gemeenten. Zo blijkt dat hardlopen en fitness vooral populair zijn in steden. Utrechters van 18 jaar en ouder lopen relatief vaak hard (19%) en doen relatief vaak aan fitness (31%).