Samenvatting

In de Atlas voor gemeenten worden jaarlijks de 50 grootste gemeenten van Nederland op meer dan 50 punten met elkaar vergeleken. Daarnaast is er ieder jaar een speciaal thema, dit jaar is dat brede welvaart. De Atlas presenteert een nieuwe bredewelvaartsindex als vervanger voor de sociaal-economische index. Zoals elk jaar worden de gemeenten ook met elkaar vergeleken op de woonaantrekkelijkheidsindex. In deze Onderzoeksflits gaan we in op de positie van Utrecht op deze indexen. Daarnaast geven we in het laatste hoofdstuk een reflectie op bredewelvaartsmodellen in het algemeen.

In het kort

• Utrecht neemt de 3e plaats in op de woonaantrekkelijkheidsindex, na Amsterdam en Amstelveen en vóór Leiden. Vorig jaar stond Utrecht op plaats 4, na deze drie gemeenten.
• Utrecht staat in de nieuw ontwikkelde bredewelvaartsindex op de 16e plaats. De top 3 wordt gevormd door Hengelo, Ede en Zwolle. Utrecht is de enige G4-stad die zo hoog staat. Amsterdam, Den Haag en Rotterdam scoren laag op deze ranglijst (op plaats 40, 48 en 50).

Top 5 en positie G8 woonaantrekkelijkheidsindex en bredewelvaartsindex

• Woonaantrekkelijkheid en brede welvaart gaan over het algemeen niet hand in hand. Steden die hoog scoren op de woonaantrekkelijkheidsindex scoren meestal niet hoog op de bredewelvaartsindex. Brede welvaart is met name groot in de meer landelijke gemeenten en klein in de grootstedelijke gemeenten. De Atlas wijst erop dat binnen een gemeente de brede welvaart niet gelijk verdeeld is en dat vooral de meer woonaantrekkelijke steden een grote groep inwoners hebben waar het minder goed mee gaat. Dit kan erop duiden dat de geringere brede welvaart in die steden zich vooral concentreert bij de have-nots.
• De woonaantrekkelijkheidsindex en de bredewelvaartsindex zijn opgebouwd uit verschillende dimensies. Onderstaande figuur geeft weer hoe Utrecht op de afzonderlijke onderdelen scoort.

Score Utrecht op onderdelen van woonaantrekkelijkheidsindex en bredewelvaartsindex

• Naast het bredewelvaartsmodel van de Atlas voor gemeenten zijn er de afgelopen jaren ook andere bredewelvaartsmodellen ontwikkeld, zoals van de Staat van Utrecht, het Centraal Bureau voor de Statistiek en van RaboResearch en Universiteit Utrecht. Ieder model legt zijn eigen accenten, waarmee met een andere invalshoek naar de positie van gemeenten wordt gekeken. Het laatste hoofdstuk van deze Onderzoeksflits gaat nader in op deze verscheidenheid aan bredewelvaartsmodellen.