Maatschappelijke participatie
Samenvatting
82% van de Utrechters doet mee, maar meedoen is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Bijna 4 op de 10 Utrechters doen vrijwilligerswerk, het vaakst op maatschappelijk gebied of bij een sportvereniging. Veel inwoners zijn bereid om buren te helpen of om zich in te zetten voor meer contact in de buurt.
In het kort
- Niet iedereen doet vanzelfsprekend mee in de samenleving
- Bijna 4 op de 10 Utrechters (39%) doet vrijwilligerswerk
- Hoge bereidwilligheid om buren te helpen
- Tevredenheid over beschikbaarheid ruimtes voor bewonersactiviteiten neemt toe
| 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|
| % inwoners dat meedoet* | - | - | - | - | 82 |
| % inwoners dat zich vrijwillig inzet** | - | - | - | - | 39 |
| % inwoners dat betrokken is in de buurt bij een of meerdere activiteiten** | - | - | - | - | 54 |
| % inwoners dat tevreden is over beschikbaarheid van ruimtes voor bewonersactiviteiten in de buurt*** | 40 | - | 39 | - | 42 |
** De vraagstelling is aangepast en is daarom niet goed te vergelijken met voorgaande jaren.
*** Dit percentage wordt gemeten o.b.v. het aantal inwoners dat een oordeel geeft. De categorie 'weet niet' is hierbij buiten beschouwing gelaten.
Bron: Inwonersenquête, gemeente Utrecht
Niet iedereen doet vanzelfsprekend mee in de samenleving
In een gezonde samenleving is het van belang dat iedereen op zijn manier meedoet aan het maatschappelijk leven. Op basis van een aantal vragen over school, werk, sport, cultuurbezoek, buurtactiviteiten en sociale contacten bepalen we of inwoners in de stad meedoen. In 2023 doet 82% van de Utrechters mee. Voor sommige groepen is meedoen in de samenleving minder vanzelfsprekend. Zo zien we dat naarmate de leeftijd toeneemt, Utrechters minder vaak meedoen (zo doet 61% van de 65-plussers mee). Ook inwoners zonder opleiding of met primair onderwijs/vmbo en inwoners met een havo/vwo/mbo-opleiding doen minder vaak mee. Dit geldt eveneens voor inwoners met een beperking en inwoners die slecht kunnen leven van hun inkomen.
Bijna 4 op de 10 Utrechters (39%) doet vrijwilligerswerk
Utrechters doen het vaakst vrijwilligerswerk op maatschappelijk gebied, zoals bij goede doelen, een vakbond, gerelateerd aan een godsdienst of in een buurtcentrum. Daarna volgen de sportvereniging en school als grootste categorieën. 16% van de Utrechters doet vrijwilligerswerk op wekelijkse basis. Inwoners met een hbo/wo-diploma en inwoners die goed kunnen leven van hun inkomen doen vaker vrijwilligerswerk. Uit landelijk onderzoek van het CBS blijkt dat na een daling in 2021 (van 44% in 2020 naar 39% in 2021) het aandeel Nederlanders dat actief is als vrijwilliger in 2022 is gestegen naar 41%. Vanwege aanpassingen in de vragenlijst is het voor Utrecht niet mogelijk om een vergelijking te maken met voorgaande jaren. Onderzoek onder inburgeraars in Utrecht laat zien dat 11% van hen vrijwilligerswerk doet.
Hoge bereidwilligheid om buren te helpen
Inwoners van Utrecht is gevraagd in hoeverre zij betrokken zijn bij de buurt waarin ze wonen. Zo is onder meer gevraagd of zij zorgen voor of hulp bieden aan buurtbewoners, zoals het doen van boodschappen of klusjes. Een op de vijf Utrechters (19%) geeft aan dit al te doen. Een grotere groep doet dit nog niet, maar zou het wel willen doen (32%). Ook geeft 14% van de Utrechters aan een bijdrage te leveren aan meer contact in de buurt (zoals helpen bij een buurthuis of buurtfeest). Een kwart van de Utrechters zou dit wel willen doen. Meer informatie over deze en andere buurtactiviteiten leest u in het hoofdstuk Initiatieven.
Tevredenheid over beschikbaarheid ruimtes voor bewonersactiviteiten neemt toe
Het aandeel Utrechters dat tevreden is over de beschikbaarheid van ruimtes voor bewonersactiviteiten in de buurt is toegenomen van 39% in 2021 naar 42% in 2023. De tevredenheid loopt uiteen op subwijkniveau van 34% in de subwijken De Meern en Taagdreef/Wolgadreef tot 54% in de subwijk Oudwijk/Buiten Wittevrouwen.