1.1 Waar zien we de grootste kwetsbaarheid?
Buurten
Sociaal-economische status en Leefbarometer
Met een analyse op buurtniveau kunnen we het ‘diepst’ inzoomen op problematiek in de stad. In Nederland zijn enkele onderzoeksbronnen beschikbaar die op buurtniveau een indruk geven van de mate van kwetsbaarheid en leefbaarheid. De bekendste zijn de publicatie van sociaal-economische status gemaakt door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en de Leefbarometer in opdracht van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Bij sociaal-economische status kijkt het CBS naar welvaart, opleiding en arbeidsmarktdeelname. De Leefbarometer neemt meer aspecten mee, bijvoorbeeld ook aspecten van veiligheid, sociale samenhang en woonruimte.
Stapelingsanalyse
Begin 2022 heeft Onderzoek & Advies, nog voor het verschijnen van de updates van de Leefbarometer en sociaal-economische status, een stapelingsanalyse uitgevoerd voor de afdeling Wijken en ten behoeve van het overdrachtsdossier voor de gemeenteraad. Hierin is op basis van 10 indicatoren waar buurtdata voor handen was, gekeken welke buurten het vaakst in het onderste kwartiel terecht komen. De cijfers zijn gebaseerd op Buurten in Cijfers via Utrecht in Cijfers.
Buurtverschillen in de stad over een band van Noord naar Zuid
Als we deze bronnen combineren, dan zien we dat buurten in diverse lijstjes en soms alle lijstjes terugkomen. In een band over Utrecht die grofweg loopt van noord naar zuid en waarbinnen diverse buurten liggen met de de laagste sociaal-economische of leefbaarheidsscore. Dit zijn bijna allemaal buurten in de wijken Overvecht en Zuidwest. Maar uiteraard ook in andere wijken van de stad.
De buurten waar relatief veel studenten wonen, scoren relatief laag op sociaal-economische status. Logischerwijs ligt daar een samenhang met de niet of nog beperkte arbeidscarrière, relatief laag inkomen en nog niet afgeronde opleiding. Maar door de genoemde bronnen te combineren, vallen die buurten wat meer weg. Belangrijke notie is verder dat deze analyse geen rekening houdt met verandering van samenstelling in de bevolking vanwege nieuwe woningen die in 2021 en 2022 zijn gerealiseerd of nog gebouwd gaan worden.